tłumacz szwedzki
Język szwedzki - fakty i ciekawostki
-
Językiem szwedzkim jako ojczystym posługuje się ok. 9 mln. ludzi (ok. 0,14% mieszkańców globu). Pod względem liczby rodzimych użytkowników język ten plasuje się na 91. miejscu na świecie.
-
Svenska jest językiem urzędowym w Szwecji i Finlandii (na równi z językiem fińskim).
-
Szwedzki należy do grupy języków germańskich, a konkretnie do podgrupy północnogermańskiej. Svenska jako odrębny język (dialekt) zaczął się tworzyć w erze Wikingów (przełom pierwszego i drugiego tysiąclecia). Początkowo zapisywany był alfabetem runicznym, który na początku XIII w. został wyparty przez alfabet łaciński. Proces kształtowania się współczesnego języka szwedzkiego trwał od początku XVI w. (zainicjował go przekład Biblii) do końca XIX w. Znaczącą rolę w standaryzacji języka odegrał dwór królewski. Obecnie organem zajmującym się kwestiami regulacyjnymi jest Rada Języka Szwedzkiego.
-
Język szwedzki charakteryzuje się dość znacznym zróżnicowaniem dialektalnym. Wyróżnia się sześć grup dialektów regionalnych. Niektóre odmiany są specyficzne dla bardzo niewielkich liczebnie społeczności lokalnych (np. wspólnot parafialnych, tzw. sockenmål). Fińską odmianą języka szwedzkiego posługuje się ok. 300 tys. obywateli Finlandii (ok. 5% ludności tego kraju) zamieszkujących niewielkie regiony zachodniej i południowej Finlandii.
-
Ze względu na pokrewieństwo genetyczne szwedzki wykazuje duże podobieństwo do duńskiego i norweskiego (bokmål). Te trzy języki uznaje się za wzajemnie zrozumiałe, czego dowodem jest fakt, że Szwedzi skutecznie komunikują się w języku ojczystym z mieszkańcami Danii i Norwegii.
-
Szwedzki jest jednym z języków oficjalnych UE oraz Rady Nordyckiej.
-
Cechą charakterystyczną wymowy szwedzkiej jest duża liczba samogłosek. Jest ich dziewięć, a każda z nich może być wymawiana jako długa bądź krótka.
-
Rodzajniki określone (odpowiedniki angielskiego the) dołączane są na końcu rzeczownika, por. hund (pol. pies) → hunden.
-
W języku szwedzkim, podobnie jak w niemieckim, występują długie złożenia rzeczownikowe, np. regionutvecklingssekretariatet (pol. sekretariat rozwoju regionalnego).
-
Najdłuższym słowem w języku szwedzkim jest 36-literowy rzeczownik ursprungsbefolknings¬organisationerna, który po polsku oznacza organizacje ludności rodzimej.
-
W szwedzkim istnieją odrębne rzeczowniki określające dziadka i babcię ze strony ojca i matki. Dziadek ze strony ojca to farfar (dosłownie ojciec ojca), a ze strony matki – morfar (ojciec matki). Babcia po szwedzku to mormor (od strony matki) albo farmor (od strony ojca).
Skandynawskie podobieństwo
Język szwedzki, należący do rodziny języków germańskich, jest jednym z języków skandynawskich, obok norweskiego i duńskiego. Co ciekawe, Polacy uczący się szwedzkiego mogą być zaskoczeni jego podobieństwem do tych dwóch języków. Wiele słów i zwrotów jest wspólnych lub bardzo podobnych, co sprawia, że osoba mówiąca po szwedzku będzie w stanie zrozumieć mówców z Norwegii czy Danii, a nawet Islandii, chociaż w ograniczonym zakresie. Dla Polaków, którzy mają doświadczenie w nauce innych języków skandynawskich, nauka szwedzkiego może być łatwiejsza niż dla tych, którzy zaczynają od zera.
Szwedzki alfabet
Szwedzki alfabet to wariant alfabetu łacińskiego, który zawiera 29 liter, czyli trzy więcej niż polski. Te dodatkowe litery to Å, Ä oraz Ö, które są ważnymi elementami języka. Polacy uczący się szwedzkiego będą musieli przyzwyczaić się do korzystania z tych liter oraz ich wymowy. Warto dodać, że znaki diakrytyczne, takie jak ó, ą, ę, ł, ż, ź, ć, ń, czy ś, nie występują w szwedzkim, co ułatwia naukę tego języka.
Szwedzka melodyjność
Charakterystyczną cechą języka szwedzkiego jest jego melodyjność. Wymowa szwedzka opiera się na zjawisku zwanym "akcentem tonalnym" (szw. tonaccent), który polega na różnicach w tonacji i długości samogłosek w wyrazach. Dla Polaków może to być nieco trudne do opanowania, ponieważ język polski nie wykorzystuje takich różnic tonalnych. Warto jednak poświęcić czas na naukę poprawnej wymowy, gdyż jest to istotny element komunikacji w języku szwedzkim.
Czasowniki
Szwedzki posiada znacznie mniej odmian czasowników niż język polski. W języku szwedzkim występują tylko dwie formy koniugacji czasowników, co sprawia, że nauka ich odmian jest stosunkowo prosta. Dla Polaków oznacza to, że nauka języka szwedzkiego może być mniej skomplikowana niż nauka innych języków, które posiadają więcej form czasownikowych.
Szwedzka gramatyka
Gramatyka języka szwedzkiego jest stosunkowo prostsza niż gramatyka polska. W szwedzkim występują tylko dwa rodzaje gramatyczne: neutrum i utrum, podczas gdy w języku polskim mamy do czynienia z trzema rodzajami: męskim, żeńskim i nijakim. Dla Polaków może to być korzystne, gdyż proces nauki gramatyki szwedzkiej może okazać się mniej skomplikowany niż w przypadku innych języków. Warto również zauważyć, że w języku szwedzkim nie ma przypadków, co również może ułatwić naukę.
Liczebniki
Liczebniki w języku szwedzkim są wyjątkowo interesujące ze względu na system zapisywania liczb. W przeciwnym przypadku do języka polskiego, w szwedzkim zapisuje się liczby dwucyfrowe odwrotnie. Na przykład, liczba 21 zapisuje się jako "tjugoett" (dosłownie "dwadzieścia jeden"), a liczba 56 jako "femtiosex" (dosłownie "pięćdziesiąt sześć"). Dla Polaków może to być początkowo mylące, ale z czasem staje się łatwe do opanowania.
Szwedzkie idiomy
Język szwedzki jest bogaty w ciekawe idiomy i zwroty, które mogą być interesujące dla Polaków. Na przykład, popularne polskie powiedzenie "trzymać kogoś w garści" ma szwedzki odpowiednik "ha någon i gillrarna", który dosłownie oznacza "trzymać kogoś w żelazach". Znajomość takich idiomów może okazać się przydatna podczas nauki języka, gdyż pozwala na lepsze zrozumienie kultury i sposobu myślenia Szwedów.
Szwedzka kultura internetowa
Szwedzi są jednymi z najbardziej aktywnych użytkowników Internetu na świecie, a ich język jest powszechnie obecny w sieci. Polacy uczący się języka szwedzkiego mogą skorzystać z tego faktu, korzystając z wielu dostępnych zasobów, takich jak fora internetowe, blogi, filmy czy muzyka. Znajomość języka szwedzkiego ułatwia również korzystanie z różnorodnych serwisów społecznościowych, co pozwala na zdobycie nowych znajomości i wymianę kulturową.
Szwedzki jako język nauki
Dla osób zainteresowanych nauką, język szwedzki może być kluczem do korzystania z bogatego zasobu literatury naukowej. Szwecja jest krajem o wysokim poziomie edukacji i wielu znakomitych uczonych, co sprawia, że wiele publikacji naukowych jest dostępnych w języku szwedzkim. Polacy, którzy posługują się językiem szwedzkim, mogą korzystać z tych materiałów i zgłębiać swoją wiedzę w różnych dziedzinach nauki, co z kolei może przyczynić się do rozwoju kariery zawodowej.
Pułapki językowe w tłumaczeniu z języka szwedzkiego na język polski
Zdarza się, że intuicja podpowiada komuś tłumaczenie. które może prowadzić do pomyłek. Takie pomyłki mogą wydawać się śmieszne, ale mogą mieć poważne konsekwencje. Profesjonalny tłumacz zwraca baczną uwagę na słowa, które brzmią podobnie w dwóch językach, ale posiadają odmienne znaczenia, take jak przykłady poniżej.
Słowo szwedzkie |
Prawidłowe tłumaczenie na polski |
Uwaga na błędne tłumaczenie! |
bok | książka | bok (strona) - sida |
dom | wyrok | dom - hus |
grad | stopień | grad - hagel |
ja | tak | ja - jag |
karta | mapa | karta - kort |
kort | krótki/karta | kort (tenisowy) - tennisbana |
list | pas | list - brev |
portfölj | aktówka | portfel - plånbok |
slips | krawat | slipy - kalsonger |
tack | dziękuję | tak - ja |
Praktyczny słowniczek polsko - szwedzki
wyrażenie polskie |
wyrażenie szwedzkie |
---|---|
tak | ja (jɑː) |
nie | nej (neɪ) |
proszę | varsågod (vɑrˈsoːˌɡuːd) |
dziękuję | tack (tɑk) |
przepraszam | ursäkta (ɵrˈseːkˌta) |
dzień dobry | god morgon (ɡuːd ˈmɔrˌɡuːn) |
dobry wieczór | god kväll (ɡuːd ˈɕvɛl) |
dobranoc | god natt (ɡuːd ˈnat) |
do widzenia | hejdå (hɛjˈdo) |
cześć (na powitanie) | hej (hɛj) |
Jak się masz? | Hur mår du? (hɵr ˈmoːr dɵ) |
Dziękuję, dobrze. | Tack, jag mår bra (tɑk jɑːɡ moːr brɑː) |
Nazywam się... | Jag heter (jɑːɡ ˈheːˌtɛr) |
Nie rozumiem | Jag förstår inte (jɑːɡ fœrˈstɔr ˈɪnˌtɛ) |
Jestem Polką / Polakiem | Jag är polska / polsk (jɑːɡ ɛːr ˈpɔlːska / ˈpɔlːsk) |