Język białoruski - fakty i ciekawostki
Język białoruski jest językiem ojczystym dla 7,6 mln. ludzi (ok. 0,11% mieszkańców globu), co sytuuje go na 98. miejscu na świecie pod względem liczby rodzimych użytkowników.
Białoruski jest językiem urzędowym na Białorusi. Jest również językiem urzędowym/pomocniczym w pięciu gminach województwa podlaskiego w Polsce. Ponadto uznawany jest jako język mniejszości w Rosji, Czechach, na Ukrainie oraz na Litwie.
Język białoruski należy do grupy języków wschodniosłowiańskich. W obrębie tej grupy językowej najbardziej zbliżony jest do ukraińskiego. Obecnie zapisywany jest niemal wyłącznie cyrylicą (patrz również ciekawostki), która powstała pod koniec IX w. na bazie alfabetu greckiego.
Podobnie jak języki rosyjski i ukraiński język białoruski wyewoluował z języka staroruskiego. Literacka odmiana białoruskiego (zwanego również starobiałoruskim) kształtowała się pomiędzy XIV a XVI w. W epokach renesansu i baroku język starobiałoruski był oficjalnym językiem Wielkiego Księstwa Litewskiego (pod koniec XVII w. został on zastąpiony językiem polskim). Kształtowanie się współczesnej odmiany języka białoruskiego nastąpiło w połowie XIX w. Na początku XX w. opracowano normy tego języka na bazie gwar ludowych. Istotnym wydarzeniem było opublikowanie pierwszej gramatyki języka białoruskiego autorstwa Bronisława Taraszkiewicza.
Oprócz standardowej odmiany białoruskiego wyróżnia się dwie zasadnicze grupy dialektów: północno-wschodnie i południowo-zachodnie. Oprócz nich istnieje kilka dialektów przejściowych.
Normy języka białoruskiego reguluje Narodowa Akademia Nauk Białorusi.
Alfabet białoruski
Białoruski alfabet składa się z 32 liter, a jego pismo jest oparte na cyrylicy. Posiada kilka liter, które nie występują w innych językach słowiańskich. Jedną z takich liter jest І, która jest często mylona z polskim "i". Inna litera, Ў, przypomina literę "u", ale jest bardziej miękka w wymowie. Ostatnia unikalna litera to ґ, która pochodzi z języka ukraińskiego i oznacza głoskę "g". Inną unikalną cechą białoruskiego alfabetu jest sposób zapisu liter Ш i Щ. Litery te są zapisywane inaczej niż w języku rosyjskim i ukraińskim.
Białoruski alfabet posiada także wiele liter, które są wspólne z innymi językami słowiańskimi, takimi jak polski, rosyjski czy ukraiński. Wszystkie te litery są zapisywane w cyrylicy.
W białoruskim alfabecie nie występują litery, które są obecne w języku polskim, takie jak "ą" czy "ę". Jednak wiele słów pochodzenia polskiego zostało włączonych do białoruskiego języka, co wpłynęło na jego rozwój.
W ciągu ostatnich lat białoruski alfabet zyskał na popularności dzięki rosnącej świadomości narodowej w Białorusi. Wzrost ten odzwierciedla się w publikacjach literackich i prasie, które coraz częściej publikowane są w języku białoruskim. W związku z tym zwiększa się również liczba osób uczących się tego języka.
Wpływy języka białoruskiego na język polski
Język białoruski i język polski są blisko spokrewnione, co wpłynęło na wzajemne wpływy między tymi językami. Istnieje wiele słów w języku polskim, które pochodzą z języka białoruskiego, a wiele słów w języku białoruskim pochodzi z języka polskiego.
Wpływy języka białoruskiego na język polski są związane z historią Polski i Białorusi. Wiele słów, które pochodzą z języka białoruskiego, zostało włączonych do polskiego języka w czasach, gdy Białoruś była częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Słowa te były często związane z życiem wiejskim i kulturą, a ich użycie w języku polskim zwiększało zrozumienie między obydwoma narodami.
Przykładami słów pochodzących z języka białoruskiego, które są używane w polskim języku, są m.in. "babka", "bajor", "kasza", "krwawnik", "masło", "siekiera", "tłusty". Słowa te są używane w codziennym języku polskim i zazwyczaj nie są uważane za obce słowa.
Wpływy języka polskiego na język białoruski są mniej widoczne, ale nadal istotne. Wiele słów pochodzenia polskiego zostało włączonych do języka białoruskiego. Słowa te zazwyczaj dotyczą życia codziennego, jak "poczta", "kawa", "prasa", "sklep". Ponadto, wielu Białorusinów zna język polski i z powodzeniem używa go w codziennej komunikacji.
Pułapki językowe w tłumaczeniu z języka białoruskiego na polski
Zdarza się, że intuicja podpowiada komuś tłumaczenie. które może prowadzić do pomyłek. Takie pomyłki mogą wydawać się śmieszne, ale mogą mieć poważne konsekwencje. Profesjonalny tłumacz zwraca baczną uwagę na słowa, które brzmią podobnie w dwóch językach, ale posiadają odmienne znaczenia, take jak przykłady poniżej.
Słowo białoruskie |
Prawidłowe tłumaczenie na polski |
Uwaga na błędne tłumaczenie! |
аповесць (apoviesć)
|
opowiadanie
|
powieść - раман (raman)
|
гарбуз (garbuz)
|
dynia
|
arbuz - кавун (kavun)
|
дварэц (dvarec)
|
pałac
|
dworzec - вакзал (vakzal)
|
дума (duma)
|
myśl
|
duma - гордасць (hordasć)
|
запомніць (zapomnić)
|
zapamiętać
|
zapomnieć - забыць (zabyć)
|
край (krai)
|
brzeg, skraj
|
kraj - краіна (kraina)
|
меч (mech)
|
miecz
|
mecz - матч (match)
|
радзіма (radzima)
|
ojczyzna
|
rodzina - сім'я (sim'ya)
|
чайка (čajka)
|
mewa
|
czajka - кнігаўка (knihaŭka)
|
шына (šyna)
|
opona
|
szyna - рэек (rejek)
|
Cennik tłumaczeń pisemnych: ile kosztuje profesjonalne tłumaczenie białoruskie?
Orientacyjny cennik tłumaczeń z języka białoruskiego oraz na język białoruski: pisemnych, przysięgłych, ekspresowych, specjalistycznych i ustnych, w tym polsko-białoruskich, białorusko-polskich a także bezpośrednich pomiędzy językiem białoruskim i innymi językami obcymi bez języka polskiego.
Tłumaczenia pisemne
|
Zwykłe, przysięgłe, specjalistyczne, ekspresowe |
z języka białoruskiego na język polski | od 0,25 zł / słowo |
z języka polskiego na język białoruski | od 0,25 zł / słowo |
z języka białoruskiego na inny język | od 0,25 zł / słowo |
z innego języka obcego na białoruski | od 0,25 zł / słowo |
weryfikacja tłumaczenia | od 50% stawki tłumaczenia |
napisy do filmu (subtitling) | od 50 zł / minuta nagrania wideo |
opracowanie graficzne | od 10 zł / strona fizyczna lub grafika |
opracowanie terminologiczne | od 250 zł / h |
opłata projektowa | od 150 zł / 10% |
Tłumaczenia ustne
|
Online i na miejscu. Konsekutywne, symultaniczne, przysięgłe. |
białoruski <> polski |
250 zł / h |
białoruski <> inny język obcy |
500 zł / h |
minimalny blok rezerwacji |
3-8 h w zależności od produktu |
kompleksowa obsługa tłumaczeń ustnych online: platforma i zarządzanie |
kosztorys indywidualny |
wynajem sprzętu do tłumaczeń ustnych na miejscowych |
kosztorys indywidualny |
Ceny netto. Poniższa prezentacja nie stanowi oferty handlowej: każdy projekt wyceniamy zgodnie z potrzebami klienta konkurencyjnie, indywidualnie i bezpłatnie.
Praktyczny słowniczek polsko - białoruski
wyrażenie polskie |
wyrażenie białoruski |
---|---|
tak
|
да (da)
|
nie
|
не (nye)
|
proszę
|
каліласка (kalilaska)
|
dziękuję
|
дзякую (dzyakuyu)
|
przepraszam
|
выбачайце (vybachajtsye)
|
dzień dobry
|
добрыдзень (dobrydzyenʹ)
|
dobry wieczór
|
добрывечар (dobryvyechar)
|
do widzenia
|
допобачення (dopobachennya)
|
dobranoc
|
дабранач (dabranach)
|
cześć (na powitanie)
|
прывітанне (pryvitannye)
|
Jak się masz?
|
Як ты (Yakty?)
|
dobrze
|
добра (dobra)
|
Nazywam się...
|
Мяне завуць (Mianiezavuć)
|
Nie rozumiem
|
Не разумею (Nierazumieju)
|
Jestem z Polski
|
Я з Польшчы (YazPoĺščy)
|
Co potrafi zawodowy tłumacz polsko-białoruski i białorusko-polski?
Tłumacz białorusko-polski musi posiadać szeroką wiedzę i umiejętności, aby efektywnie przekładać teksty pomiędzy tymi dwoma językami. Wiedza ta obejmuje zarówno biegłość językową, jak i zrozumienie kultury, gramatyki oraz specyfiki obu języków. Oto kilka kluczowych aspektów, które tłumacz musi znać i rozumieć.
Biegłość językowa
Tłumacz musi biegle posługiwać się zarówno językiem białoruskim, jak i polskim. To oznacza znajomość słownictwa, gramatyki, składni oraz wymowy w obu językach. Biegłość językowa obejmuje również zdolność do zrozumienia różnych dialektów, akcentów i odmian regionalnych obu języków.
Zrozumienie kultury
Tłumaczenie tekstów z jednego języka na drugi często wymaga uwzględnienia kontekstu kulturowego. Tłumacz musi być świadomy różnic kulturowych między krajami, aby dokładnie oddać niuanse i konotacje zawarte w tekście. Wiedza na temat historii, tradycji, zwyczajów oraz wydarzeń społecznych i politycznych jest niezbędna do prawidłowego tłumaczenia.
Idiomy i frazy
W obu językach istnieje wiele idiomów i zwrotów, które nie mają dosłownego odpowiednika w drugim języku. Tłumacz musi znać te idiomy i umieć je przekładać na odpowiednie wyrażenia, które oddają ich znaczenie w języku docelowym. Ponadto tłumacz powinien zdawać sobie sprawę, że niektóre idiomy są specyficzne dla określonego regionu czy kraju i mogą być niezrozumiałe dla odbiorców z innych obszarów.
Słownictwo specjalistyczne
Tłumacz musi znać słownictwo specjalistyczne związane z daną dziedziną, taką jak medycyna, prawo czy technologia. Pozwala to na precyzyjne tłumaczenie tekstów fachowych i unikanie błędów wynikających z niezrozumienia terminologii. W miarę jak tłumacz zdobywa doświadczenie w różnych dziedzinach, jego wiedza specjalistyczna się rozszerza, co przekłada się na lepsze tłumaczenia.
Styl i rejestr
Tłumacz musi uwzględniać styl i rejestr tekstu źródłowego, tak aby przekład oddawał intencje autora. Na przykład, tekst formalny powinien być przetłumaczony na język równie formalny, podczas gdy tekst potoczny może wymagać użycia bardziej potocznego języka. Tłumacz powinien też zwracać uwagę na ton tekstu, aby zachować jego atmosferę i emocje.
Współczesny język
Tłumacz musi być na bieżąco z ewolucją języka, włączając w to nowe słowa, zwroty i zmieniające się znaczenia istniejących wyrazów. Dzięki temu tłumaczenia będą aktualne i zrozumiałe dla współczesnych odbiorców. Czasami może to oznaczać konieczność przekształcenia archaicznych bądź przestarzałych słów na współczesne odpowiedniki.
"Fałszywe przyjaciółki"
Tłumacz powinien być świadomy fałszywych przyjaciółek, czyli słów, które wydają się być związane z innymi językami, ale mają inne znaczenia. Unikanie błędów wynikających z fałszywych przyjaciółek jest kluczowe dla dokładnego tłumaczenia.
Lokalizacja
Tłumacz musi dostosowywać przekład do kontekstu lokalnego, co może obejmować dostosowanie jednostek miary, walut czy odniesień kulturowych. Celem jest uczynienie tłumaczenia jak najbardziej zrozumiałym dla odbiorców docelowych.
Tłumaczenie niestandardowych form języka
Tłumacz musi być w stanie zrozumieć i przetłumaczyć niestandardowe formy języka, takie jak slang, żargon czy dialekty. Uwzględnienie tych niuansów może przyczynić się do większej autentyczności przekładu.
Redagowanie i korekta
Tłumacz powinien być zdolny do redagowania i korygowania swojej pracy, dbając o poprawność językową, gramatyczną oraz interpunkcyjną. Umiejętność samodzielnego sprawdzania tłumaczeń i eliminowania błędów jest kluczowa dla utrzymania wysokiej jakości pracy.
Tłumaczenie kontekstowe
Tłumacz musi być w stanie uwzględniać kontekst tekstu, tak aby przekład nie był jedynie dosłowny, ale również oddawał znaczenie i cel oryginału. Tłumaczenie kontekstowe może obejmować analizowanie intencji autora, odbiorców oraz sytuacji, w której tekst ma być użyty.
Wiedza o konwencjach pisowni
Tłumacz powinien znać konwencje pisowni obu języków, takie jak systemy notacji liczb, znaki diakrytyczne, zasady pisania wielkimi literami czy zastosowanie cudzysłowów. Znajomość tych konwencji jest niezbędna dla zachowania spójności i czytelności przekładu.
Umiejętność przekładu na język ojczysty
Tłumaczenie na język ojczysty zwykle daje lepsze rezultaty, ponieważ tłumacz ma naturalne wyczucie języka docelowego. Tłumacz powinien być więc kompetentny w tłumaczeniu z języka białoruskiego na polski i odwrotnie, ale szczególną wagę powinien przykładać do tłumaczeń na język ojczysty.
Umiejętność przekładu kreatywnego
Tłumacz musi posiadać zdolności kreatywne, aby tłumaczyć teksty artystyczne, takie jak literatura, poezja czy piosenki. W takich przypadkach, tłumacz musi dążyć do zachowania oryginalnego rytmu, stylu, znaczenia i emocji, często wymagając twórczego podejścia do tłumaczenia.
Tłumaczenie tekstów związanych z SEO
Tłumacz musi zdawać sobie sprawę z technik optymalizacji treści dla wyszukiwarek (SEO) i uwzględniać je podczas tłumaczenia. Obejmuje to odpowiednie użycie słów kluczowych, fraz i struktury tekstu, które mogą wpływać na pozycjonowanie strony w wynikach wyszukiwania.
Redagowanie i korekta
Tłumacz musi dbać o jakość swojej pracy, co obejmuje sprawdzanie tłumaczenia pod kątem błędów gramatycznych, interpunkcyjnych, stylistycznych oraz terminologicznych.
Adaptacja przekładu do celu komunikacyjnego
Tłumacz musi być w stanie dostosować tłumaczenie do celu, dla którego zostało stworzone. Na przykład, tłumaczenie reklamy wymaga innego podejścia niż tłumaczenie umowy prawnej. Tłumacz powinien zatem zwracać uwagę na kontekst i oczekiwania odbiorców.
Praca z różnymi formatami dokumentów
Tłumacz musi być biegły w pracy z różnymi formatami dokumentów, takimi jak pliki tekstowe, prezentacje czy pliki graficzne. To może wymagać umiejętności korzystania z różnych programów komputerowych, takich jak edytory tekstu, narzędzia DTP czy oprogramowanie do tłumaczenia wspomaganego komputerowo (CAT).
Znajomość oprogramowania CAT:
Współcześni tłumacze często korzystają z narzędzi CAT, które ułatwiają i przyspieszają pracę. Umiejętność korzystania z takiego oprogramowania, jak Trados czy memoQ, jest często wymagana w zawodzie tłumacza.
Tłumaczenie tekstów kreatywnych
Tłumaczenie tekstów literackich, poezji czy piosenek wymaga nie tylko doskonałej znajomości obu języków, ale także wyczucia artystycznego i kreatywności. Tłumacz musi umieć oddać piękno oryginalnego tekstu, jednocześnie zachowując jego treść i emocje.
Przekład kulturowy
Tłumacz musi być zdolny do przekładania kulturowego, czyli dostosowywania tekstu tak, aby był zrozumiały i akceptowalny dla odbiorców docelowych. Może to obejmować zmiany w przykładach, metaforach czy odniesieniach kulturowych.
Umiejętność pracy w zespole
Tłumacze często współpracują z innymi specjalistami, takimi jak redaktorzy, korektorzy czy inni tłumacze. Umiejętność pracy w zespole oraz efektywna komunikacja z innymi członkami grupy jest ważna dla osiągnięcia optymalnych rezultatów.
Zarządzanie czasem i organizacja pracy
Tłumacz musi być w stanie zarządzać swoim czasem i organizować pracę tak, aby terminowo realizować zlecenia. Wymaga to umiejętności planowania, priorytetyzacji zadań i motywacji do pracy.
Wiedza na temat etyki zawodowej
Tłumacz powinien znać i przestrzegać zasad etyki zawodowej, takich jak zachowanie poufności informacji, rzetelność w pracy oraz uczciwość wobec klientów i współpracowników. Poszanowanie tych zasad buduje zaufanie i profesjonalizm w branży tłumaczeniowej.
Umiejętność uczenia się i rozwoju zawodowego
Tłumacz powinien być otwarty na rozwój zawodowy i ciągłe doskonalenie swoich umiejętności. Uczestnictwo w szkoleniach, warsztatach czy konferencjach branżowych pozwala na zdobywanie nowych kompetencji i utrzymanie bieżącej wiedzy na temat zmian w językach, technologii oraz trendów w tłumaczeniach.
Wielu klientów zaczynało od tłumaczenia własnych projektów samodzielnie, zanim się poznaliśmy.
Jeżeli nie masz czasu nabywać wszystkich powyższych umiejętności, samodzielne tłumaczenie może okazać się nieefektywne: na pewno nie będzie dla Firmy ani lepsze, ani tańsze, ani bardziej przyjemne niż nawiązanie profesjonalnej współpracy z Pozeną.
Wyceń projekt i przekonaj się osobiście.
Czy możemy pomóc w czymś innym?
-
Chcę szybko zamówić usługę językową
-
Szukam informacji o usługach językowych
- TŁUMACZENIA PISEMNE
- tłumaczenie zwykłe (teskt, dokument)
- tłumaczenie przysięgłe - poświadczone
- tłumaczenie audiowizualne - film, nagranie
- tłumaczenie filmu na YouTube
- tłumaczenie neuronowe maszynowe
- tłumaczenie oprogramowania
- tłumaczenie projektu graficznego Adobe InDesign (.indd, .idml, .inx, .pdf)
- tłumaczenie strony internetowej, CMS, e-commerce
- tłumaczenie bazy danych
- tłumaczenie szkolenia e-learning
- tłumaczenie rysunku technicznego
- specjalistyczne szkolenie prywatnych modeli neuronowych
- specjalistyczne usługi terminologiczne - pamięci, glosariusze, dopasowania
- specjalistyczne usługi inżynierii pliku
- TŁUMACZENIA USTNE
- SZKOLENIA JĘZYKOWE
- AUDYTY JĘZYKOWE
- ANOTACJA DANYCH, UCZENIE MASZYNOWE
- TŁUMACZENIA PISEMNE
-
Szukam fascynujących ciekawostek o językach i tłumaczeniach
- tłumacz afrikaans
- tłumacz albański
- tłumacz angielski
- tłumacz arabski
- tłumacz bengalski
- tłumacz białoruski
- tłumacz bośniacki
- tłumacz bułgarski
- tłumacz chiński
- tłumacz chorwacki
- tłumacz czeski
- tłumacz duński
- tłumacz estoński
- tłumacz fiński
- tłumacz francuski
- tłumacz grecki
- tłumacz hindi (urdu)
- tłumacz hiszpański
- tłumacz irlandzki
- tłumacz islandzki
- tłumacz japoński
- tłumacz kataloński
- tłumacz koreański
- tłumacz litewski
- tłumacz łotewski
- tłumacz macedoński
- tłumacz malajski
- tłumacz mongolski
- tłumacz niderlandzki
- tłumacz niemiecki
- tłumacz norweski
- tłumacz pendżabski
- tłumacz perski (farsi)
- tłumacz portugalski
- tłumacz rosyjski
- tłumacz rumuński
- tłumacz serbski
- tłumacz słowacki
- tłumacz słoweński
- tłumacz suahili
- tłumacz szwedzki
- tłumacz tajski
- tłumacz turecki
- tłumacz ukraiński
- tłumacz węgierski
- tłumacz wietnamski
- tłumacz włoski
-
Szukam specjalistycznych tłumaczeń dla mojej branży
- tłumaczenia biznesowe
- tłumaczenia budowlane
- tłumaczenia chemiczne
- tłumaczenia ekonomiczne
- tłumaczenia energetyczne
- tłumaczenia finansowe
- tłumaczenia informatyczne
- tłumaczenia instrukcji obsługi
- tłumaczenia księgowe
- tłumaczenia marketingowe
- tłumaczenia medyczne
- tłumaczenia naukowe
- tłumaczenia pełnomocnictw
- tłumaczenia prawne
- tłumaczenia rolnicze
- tłumaczenia techniczne
- tłumaczenia umów i dokumentów
- tłumaczenia specjalistyczne z innych dziedzin
-
Chcę porozmawiać

Bardzo cieszymy się z codziennych życzliwych komentarzy klientów. Potwierdzają one naszą formułę i jak nic innego zachęcają do nieustannego rozwoju, nauki i starań.
Jesteśmy też bardzo dumni, kiedy codzienna praca owocuje prestiżowymi wyróżnieniami światowej klasy. Taką nagrodę otrzymaliśmy niedawno podczas dorocznej gali Association of Translation Companies, jednej z najbardziej prestiżowych organizacji branży językowej na Ziemi. Bardzo dziękujemy!