Język mongolski - fakty i ciekawostki
Język mongolski jest językiem ojczystym dla ok. 7 mln ludzi (ok. 0,1% światowej populacji) i plasuje się poza pierwszą setką najczęściej stosowanych języków świata pod względem rodzimych użytkowników.
Mongolski posiada status języka urzędowego w Mongolii oraz w Chinach (w Regionie Autonomicznym Mongolii Wewnętrznej).
Język mongolski należy do rodziny języków ałtajskich. Sama nazwa język mongolski ma dwa znaczenia: węższe i szersze (w niniejszym tekście informacje dotyczą przeważnie szerszego znaczenia). W rozumieniu węższym nazwa odnosi się do dialektu chałchaskiego, a w szerszym – do wielu dialektów, którymi posługuje się ludność Mongolii oraz niektórych obszarów Chin i Rosji.
Współczesny język mongolski wyewoluował z języka średniomongolskiego, tj. grupy dialektów, którymi posługiwano się na dużym obszarze geograficznym od XIII do XVI w. (od Mandżurii po Europę Wschodnią) na skutek podbojów Czyngis-Chana. W tym okresie powstało dużo dzieł literackich (język literacki różnił się znacząco od dialektów, którymi posługiwały się plemiona mongolskie). Początki języka nowomongolskiego sięgają XVII w.
W Mongolii język mongolski zapisywany jest zmodyfikowaną wersją cyrylicy. W przeszłości posługiwano się jednak innymi formami zapisu: wywodzącym się z alfabetu ujgurskiego pismem mongolskim, które czytane jest z góry na dół (stosowane jest ono nadal w Mongolii Wewnętrznej), pismo Wagindry (pismo fonetyczne) oraz alfabet łaciński.
Normy języka mongolskiego w samej Mongolii reguluje Państwowa Rada Języka.
Mongolski należy do języków aglutynacyjnych, w których przyrostki (sufiksy) dołącza się do rdzenia wyrazu. Zawartość treściowa takiego wyrazu oddawana jest w językach indoeuropejskich za pomocą kilku słów.
Typowy szyk wyrazów w zdaniu mongolskim to podmiot-dopełnienie-orzeczenie (czasownik występuje więc na końcu zdania).
Ciekawym zjawiskiem w języku mongolskim jest tzw. harmonia samogłoskowa: sufiksy dodawane do rdzenia wyrazu zawierają z reguły takie same albo podobne samogłoski.
Cechą charakterystyczną wymowy mongolskiej jest stosunkowo wysoka frekwencyjność spółgłosek miękkopodniebiennych. Tworzy to wrażenie, że w języku tym dominują dźwięki gardłowe.
W mongolskim dużą część słownictwa stanowią wyrazy zapożyczone z innych języków. W przeszłości zapożyczano wyrazy m.in. z języków starotureckiego, sanskrytu, perskiego i arabskiego. W ostatnich dekadach większość zapożyczeń to rusycyzmy i anglicyzmy.
Wprowadzenie do języka mongolskiego
Język mongolski to język używany przez ponad 5 milionów osób w Mongolii, Rosji, Chinach i innych krajach, gdzie żyją mniejszości narodowe związane z kulturą mongolską. Jest to język z rodziny języków mongolskich, których cechy wyróżniają go wśród języków azjatyckich. W języku mongolskim nie ma rodzajnika, a zamiast tego wykorzystywana jest końcówka liczebnika, co czyni język prostym do nauki. Język ten jest związany z historią mongolskiego imperium, co nadaje mu szczególny urok.
Pismo mongolskie
Mongolskie pismo opiera się na alfabecie cyrylicy, który został przyjęty w 1941 roku. Jednakże, wiele tradycyjnych mongolskich tekstów jest wciąż zapisywanych w starszej formie pisma, tzw. pismie klasycznym, które jest bazowane na pismie tybetańskim. Jest to alfabet sylabiczny, w którym każda sylaba jest zapisywana osobno.
Historia języka mongolskiego
Język mongolski jest związany z historią mongolskiego imperium, które rozszerzało swoje terytorium na wiele krajów Azji i Europy. W tamtych czasach mongolski język był używany przez wielu ludzi, w tym kupców, dyplomatów i innych przedstawicieli rożnych narodów. Podczas rozwoju języka mongolskiego, język ten był wpływany przez języki innych kultur, takich jak turecki i chiński, co wpłynęło na jego gramatykę i słownictwo.
Gramatyka języka mongolskiego
Gramatyka języka mongolskiego ma wiele unikalnych cech. Język ten nie posiada rodzajnika, a słowa są odmieniane przez końcówki, które oznaczają liczbę i przypadki. Odmiana czasowników jest również skomplikowana, ponieważ nie ma on czasów, ale zamiast tego używa się końcówek, aby wyrazić przeszłość, teraźniejszość i przyszłość.
Związki języka mongolskiego z innymi językami
Język mongolski ma wiele słów zapożyczonych z języka chińskiego i rosyjskiego, ponieważ Mongolia była pod wpływem tych krajów przez długi czas. Znajomość tych słów może pomóc w zrozumieniu wielu kulturalnych i historycznych pojęć związanych z Mongolią.
Wpływ języka mongolskiego na inne języki
Mongolski język wpłynął na wiele innych języków w Azji Wschodniej i Środkowej. Na przykład język mandaryński zawiera wiele słów zapożyczonych z języka mongolskiego, zwłaszcza te związane z kulturą nomadów mongolskich. Także język tybetański zawiera wiele słów zapożyczonych z języka mongolskiego.
Trudności w nauce języka mongolskiego
Język mongolski jest dość trudny do nauki dla obcokrajowców, zwłaszcza z powodu skomplikowanej gramatyki i odmiany czasowników przez końcówki. Ponadto, słownictwo mongolskie jest bardzo różne od języków indoeuropejskich, które są powszechnie używane na świecie.
Język mongolski a kultura
Język mongolski jest nieodłącznie związany z kulturą mongolską, zwłaszcza z jej tradycyjnymi wartościami i historią. Wielu ludzi uważa, że nauka języka mongolskiego jest kluczem do zrozumienia kultury i dziedzictwa Mongolii.
Ciekawe idiomy i powiedzenia w języku mongolskim
Warto zwrócić uwagę na idiomy i powiedzenia mongolskie, które mogą dać Polakowi fascynujący pogląd na podobieństwa i różnice kulturowe.
mongolski idiom / powiedzenie |
tłumaczenie dosłowne na polski |
polski odpowiednik |
Муухүнийдуучанга (Muukhüniiduuchanga) | Zły człowiek mówi głośno | Zły człowiek mówi głośno |
Овообосгоогүйболшаазгайхаанаассуухвэ (Ovoobosgooguibolshuvuuhaanaassuukhve) | Gdyby nie było kopca, sroka nie miałaby gdzie usiąść na grzędzie | Do tanga trzeba dwojga |
Сүүлийнтэмээнийачаахүнд (Süüliintemeeniiachaakhünd) | Ostatni wielbłąd dostaje najcięższy ładunek | Kto ostatni przychodzi, ten sam sobie szkodzi |
Чоноборооноор (Chonoboroonoor) | Wilki przychodzą podczas deszczu | Nieszczęścia zdarzają się w trudnych warunkach |
Эрхүнийжаргалэзгүйхээр (Erkhüniijargalezgüikheer) | Szczęście trafia się na pustyni | Człowiek jest w pełni szczęśliwy na łonie natury |
Хүнийнохойидэхээрөөрийннохойидэг (Khüniinokhoiidekheerööriinnokhoiideg) | Wolę to dać naszemu psu niż psu sąsiada | Jak już trzeba komuś coś dać, to lepiej to dać komuś bliskiemu |
Муунохойнгэдсэндшартосзохихгүй | Złe psy nie są w stanie strawić masłaghi | Nie zasłużyć sobie na coś |
Cennik tłumaczeń pisemnych: ile kosztuje profesjonalne tłumaczenie mongolskie?
Orientacyjny cennik tłumaczeń z języka mongolskiego oraz na język mongolski: pisemnych, przysięgłych, ekspresowych, specjalistycznych i ustnych, w tym polsko-mongolskich, mongolsko-polskich a także bezpośrednich pomiędzy językiem mongolskim i innymi językami obcymi bez języka polskiego.
Tłumaczenia pisemne
|
Zwykłe, przysięgłe, specjalistyczne, ekspresowe |
z języka mongolskiego na język polski | od 0,25 zł / słowo |
z języka polskiego na język mongolski | od 0,25 zł / słowo |
z języka mongolskiego na inny język | od 0,25 zł / słowo |
z innego języka obcego na mongolski | od 0,25 zł / słowo |
weryfikacja tłumaczenia | od 50% stawki tłumaczenia |
napisy do filmu (subtitling) | od 50 zł / minuta nagrania wideo |
opracowanie graficzne | od 10 zł / strona fizyczna lub grafika |
opracowanie terminologiczne | od 250 zł / h |
opłata projektowa | od 150 zł / 10% |
Tłumaczenia ustne
|
Online i na miejscu. Konsekutywne, symultaniczne, przysięgłe. |
mongolski <> polski |
250 zł / h |
mongolski <> inny język obcy |
500 zł / h |
minimalny blok rezerwacji |
3-8 h w zależności od produktu |
kompleksowa obsługa tłumaczeń ustnych online: platforma i zarządzanie |
kosztorys indywidualny |
wynajem sprzętu do tłumaczeń ustnych na miejscowych |
kosztorys indywidualny |
Ceny netto. Poniższa prezentacja nie stanowi oferty handlowej: każdy projekt wyceniamy zgodnie z potrzebami klienta konkurencyjnie, indywidualnie i bezpłatnie.
Praktyczny słowniczek polsko - mongolski
wyrażenie polskie |
wyrażenie mongolskie |
---|---|
tak | Тийм (tim) |
nie | Үгүй (ügüj) |
proszę | Та мэдээлэх үү? (ta medeelekh uu?) |
dziękuję | Баярлалаа (bayarlalaa) |
przepraszam | Уучлаарай (uuchlaarai) |
dzień dobry | Сайн байна уу? (sain baina uu?) |
dobry wieczór | Сайн сайхан вэ? (sain saikhan ve?) |
dobranoc | Сайн шөнө (sain shönö) |
do widzenia | Хаягдлыг тавихдаа (khayagdlyg tavihdaa) |
Jak się masz? | Сайн байна уу? (sain baina uu?) |
Dziękuję, dobrze. | Баярлалаа, маш их баярлалаа (bayarlalaa, mash ikh bayarlalaa) |
Nazywam się... | Намайг ... гэдэг (namaig... gedeg) |
Nie rozumiem | Би ойлгохгүй (bi oilgokhgüi) |
Jestem Polką / Polakiem | Би Польшын хүн (bi Polshyn khün) |
Co potrafi zawodowy tłumacz polsko-mongolski i mongolsko-polski?
Tłumacz mongolsko-polski musi posiadać szeroką wiedzę i umiejętności, aby efektywnie przekładać teksty pomiędzy tymi dwoma językami. Wiedza ta obejmuje zarówno biegłość językową, jak i zrozumienie kultury, gramatyki oraz specyfiki obu języków. Oto kilka kluczowych aspektów, które tłumacz musi znać i rozumieć.
Biegłość językowa
Tłumacz musi biegle posługiwać się zarówno językiem mongolskim, jak i polskim. To oznacza znajomość słownictwa, gramatyki, składni oraz wymowy w obu językach. Biegłość językowa obejmuje również zdolność do zrozumienia różnych dialektów, akcentów i odmian regionalnych obu języków.
Zrozumienie kultury
Tłumaczenie tekstów z jednego języka na drugi często wymaga uwzględnienia kontekstu kulturowego. Tłumacz musi być świadomy różnic kulturowych między Mongolią a Polską, aby dokładnie oddać niuanse i konotacje zawarte w tekście. Wiedza na temat historii, tradycji, zwyczajów oraz wydarzeń społecznych i politycznych jest niezbędna do prawidłowego tłumaczenia.
Gramatyka
Gramatyka w języku mongolskim i polskim różni się pod wieloma względami. Tłumacz musi znać i stosować się do zasad gramatycznych obu języków, takich jak odmiana czasowników, deklinacja rzeczowników, użycie czasów przeszłych, struktura zdań czy rodzaje zaimków. Błędy gramatyczne mogą prowadzić do poważnych nieporozumień, dlatego tłumacz powinien zwracać na nie szczególną uwagę.
Idiomy i frazy
W obu językach istnieje wiele idiomów i zwrotów, które nie mają dosłownego odpowiednika w drugim języku. Tłumacz musi znać te idiomy i umieć je przekładać na odpowiednie wyrażenia, które oddają ich znaczenie w języku docelowym. Ponadto tłumacz powinien zdawać sobie sprawę, że niektóre idiomy są specyficzne dla określonego regionu czy kraju i mogą być niezrozumiałe dla odbiorców z innych obszarów.
Słownictwo specjalistyczne
Tłumacz musi znać słownictwo specjalistyczne związane z daną dziedziną, taką jak medycyna, prawo czy technologia. Pozwala to na precyzyjne tłumaczenie tekstów fachowych i unikanie błędów wynikających z niezrozumienia terminologii. W miarę jak tłumacz zdobywa doświadczenie w różnych dziedzinach, jego wiedza specjalistyczna się rozszerza, co przekłada się na lepsze tłumaczenia.
Styl i rejestr
Tłumacz musi uwzględniać styl i rejestr tekstu źródłowego, tak aby przekład oddawał intencje autora. Na przykład, tekst formalny powinien być przetłumaczony na język równie formalny, podczas gdy tekst potoczny może wymagać użycia bardziej potocznego języka. Tłumacz powinien też zwracać uwagę na ton tekstu, aby zachować jego atmosferę i emocje.
Współczesny język
Tłumacz musi być na bieżąco z ewolucją języka, włączając w to nowe słowa, zwroty i zmieniające się znaczenia istniejących wyrazów. Dzięki temu tłumaczenia będą aktualne i zrozumiałe dla współczesnych odbiorców. Czasami może to oznaczać konieczność przekształcenia archaicznych bądź przestarzałych słów na współczesne odpowiedniki.
"Fałszywe przyjaciółki"
Tłumacz powinien być świadomy fałszywych przyjaciółek, czyli słów, które wydają się być związane z innymi językami, ale mają inne znaczenia. Unikanie błędów wynikających z fałszywych przyjaciółek jest kluczowe dla dokładnego tłumaczenia.
Lokalizacja
Tłumacz musi dostosowywać przekład do kontekstu lokalnego, co może obejmować dostosowanie jednostek miary, walut czy odniesień kulturowych. Celem jest uczynienie tłumaczenia jak najbardziej zrozumiałym dla odbiorców docelowych.
Tłumaczenie niestandardowych form języka
Tłumacz musi być w stanie zrozumieć i przetłumaczyć niestandardowe formy języka, takie jak slang, żargon czy dialekty. Uwzględnienie tych niuansów może przyczynić się do większej autentyczności przekładu.
Redagowanie i korekta
Tłumacz powinien być zdolny do redagowania i korygowania swojej pracy, dbając o poprawność językową, gramatyczną oraz interpunkcyjną. Umiejętność samodzielnego sprawdzania tłumaczeń i eliminowania błędów jest kluczowa dla utrzymania wysokiej jakości pracy.
Tłumaczenie kontekstowe
Tłumacz musi być w stanie uwzględniać kontekst tekstu, tak aby przekład nie był jedynie dosłowny, ale również oddawał znaczenie i cel oryginału. Tłumaczenie kontekstowe może obejmować analizowanie intencji autora, odbiorców oraz sytuacji, w której tekst ma być użyty.
Wiedza o konwencjach pisowni
Tłumacz powinien znać konwencje pisowni obu języków, takie jak systemy notacji liczb, znaki diakrytyczne, zasady pisania wielkimi literami czy zastosowanie cudzysłowów. Znajomość tych konwencji jest niezbędna dla zachowania spójności i czytelności przekładu.
Umiejętność przekładu na język ojczysty
Tłumaczenie na język ojczysty zwykle daje lepsze rezultaty, ponieważ tłumacz ma naturalne wyczucie języka docelowego. Tłumacz powinien być więc kompetentny w tłumaczeniu z języka mongolskiego na polski i odwrotnie, ale szczególną wagę powinien przykładać do tłumaczeń na język ojczysty.
Umiejętność przekładu kreatywnego
Tłumacz musi posiadać zdolności kreatywne, aby tłumaczyć teksty artystyczne, takie jak literatura, poezja czy piosenki. W takich przypadkach, tłumacz musi dążyć do zachowania oryginalnego rytmu, stylu, znaczenia i emocji, często wymagając twórczego podejścia do tłumaczenia.
Tłumaczenie tekstów związanych z SEO
Tłumacz musi zdawać sobie sprawę z technik optymalizacji treści dla wyszukiwarek (SEO) i uwzględniać je podczas tłumaczenia. Obejmuje to odpowiednie użycie słów kluczowych, fraz i struktury tekstu, które mogą wpływać na pozycjonowanie strony w wynikach wyszukiwania.
Redagowanie i korekta
Tłumacz musi dbać o jakość swojej pracy, co obejmuje sprawdzanie tłumaczenia pod kątem błędów gramatycznych, interpunkcyjnych, stylistycznych oraz terminologicznych.
Adaptacja przekładu do celu komunikacyjnego
Tłumacz musi być w stanie dostosować tłumaczenie do celu, dla którego zostało stworzone. Na przykład, tłumaczenie reklamy wymaga innego podejścia niż tłumaczenie umowy prawnej. Tłumacz powinien zatem zwracać uwagę na kontekst i oczekiwania odbiorców.
Praca z różnymi formatami dokumentów
Tłumacz musi być biegły w pracy z różnymi formatami dokumentów, takimi jak pliki tekstowe, prezentacje czy pliki graficzne. To może wymagać umiejętności korzystania z różnych programów komputerowych, takich jak edytory tekstu, narzędzia DTP czy oprogramowanie do tłumaczenia wspomaganego komputerowo (CAT).
Znajomość oprogramowania CAT:
Współcześni tłumacze często korzystają z narzędzi CAT, które ułatwiają i przyspieszają pracę. Umiejętność korzystania z takiego oprogramowania, jak Trados czy memoQ, jest często wymagana w zawodzie tłumacza.
Tłumaczenie tekstów kreatywnych
Tłumaczenie tekstów literackich, poezji czy piosenek wymaga nie tylko doskonałej znajomości obu języków, ale także wyczucia artystycznego i kreatywności. Tłumacz musi umieć oddać piękno oryginalnego tekstu, jednocześnie zachowując jego treść i emocje.
Przekład kulturowy
Tłumacz musi być zdolny do przekładania kulturowego, czyli dostosowywania tekstu tak, aby był zrozumiały i akceptowalny dla odbiorców docelowych. Może to obejmować zmiany w przykładach, metaforach czy odniesieniach kulturowych.
Umiejętność pracy w zespole
Tłumacze często współpracują z innymi specjalistami, takimi jak redaktorzy, korektorzy czy inni tłumacze. Umiejętność pracy w zespole oraz efektywna komunikacja z innymi członkami grupy jest ważna dla osiągnięcia optymalnych rezultatów.
Zarządzanie czasem i organizacja pracy
Tłumacz musi być w stanie zarządzać swoim czasem i organizować pracę tak, aby terminowo realizować zlecenia. Wymaga to umiejętności planowania, priorytetyzacji zadań i motywacji do pracy.
Wiedza na temat etyki zawodowej
Tłumacz powinien znać i przestrzegać zasad etyki zawodowej, takich jak zachowanie poufności informacji, rzetelność w pracy oraz uczciwość wobec klientów i współpracowników. Poszanowanie tych zasad buduje zaufanie i profesjonalizm w branży tłumaczeniowej.
Umiejętność uczenia się i rozwoju zawodowego
Tłumacz powinien być otwarty na rozwój zawodowy i ciągłe doskonalenie swoich umiejętności. Uczestnictwo w szkoleniach, warsztatach czy konferencjach branżowych pozwala na zdobywanie nowych kompetencji i utrzymanie bieżącej wiedzy na temat zmian w językach, technologii oraz trendów w tłumaczeniach.
Wielu klientów zaczynało od tłumaczenia własnych projektów samodzielnie, zanim się poznaliśmy.
Jeżeli nie masz czasu nabywać wszystkich powyższych umiejętności, samodzielne tłumaczenie może okazać się nieefektywne: na pewno nie będzie dla Firmy ani lepsze, ani tańsze, ani bardziej przyjemne niż nawiązanie profesjonalnej współpracy z Pozeną.
Wyceń projekt i przekonaj się osobiście.
Bardzo cieszymy się z codziennych życzliwych komentarzy klientów. Potwierdzają one naszą formułę i jak nic innego zachęcają do nieustannego rozwoju, nauki i starań.
Jesteśmy też bardzo dumni, kiedy codzienna praca owocuje prestiżowymi wyróżnieniami światowej klasy. Taką nagrodę otrzymaliśmy niedawno podczas dorocznej gali Association of Translation Companies, jednej z najbardziej prestiżowych organizacji branży językowej na Ziemi. Bardzo dziękujemy!