Język koreański - fakty i ciekawostki

Język koreański jest językiem ojczystym dla ok. 80 mln. ludzi (ponad 1% światowej populacji) i znajduje się na 17. miejscu na świecie pod względem liczby rodzimych użytkowników.

Koreański jest językiem urzędowym obu państw półwyspu koreańskiego: Korei Północnej i Korei Południowej. Uznawany jest również jako język urzędowy w części Chin graniczącej z Koreą Północną: w prefekturze Yanbian i powiecie Changbai.

Geneza koreańskiego jest przedmiotem sporu wśród badaczy tego języka. Większość typologów uznaje go za język izolowany, a więc taki, który nie należy do żadnej rodziny językowej. Część lingwistów przyporządkowuje koreański do rodziny języków ałtajskich (konkretnie do grupy mandżursko-tugurskiej), natomiast niektórzy badacze amerykańscy dopatrują się pokrewieństwa z językiem japońskim. Najstarsze zapiski w języku koreańskim powstawały w alfabecie chińskim. Początki alfabetu koreańskiego, który nazywa się hangul (hangeul), datuje się na wiek XV.

Hangul to alfabet stworzony sztucznie (nie wywodzi się z hieroglifów czy ideogramów). Składa się z 19 spółgłosek (14 podstawowych i 5 podwójnych) oraz 21 samogłosek (8 pojedynczych i 13 złożonych). Ich kombinacje tworzą sylaby zapisywane jako bloki na polu kwadratu. Co ciekawe, wyrazy w alfabecie koreańskim można zapisywać poziomo i pionowo.

Ze względu na bardzo ograniczone kontakty między Koreą Północna i Południową warianty koreańskiego w obu tych krajach wykazują różnice w zakresie wymowy, pisowni, leksyki oraz gramatyki. Obie odmiany charakteryzuje też zróżnicowanie dialektalne.

Regulacją języka koreańskiego zajmują się Narodowy Instytut Języka Koreańskiego (w Korei Płd.) oraz Instytut Języka Akademii Nauk Społecznych (w Korei Płn.). Promocja koreańskiego na świecie należy do zadań Instytutu Króla Sejonga.

Trzon leksyki koreańskiej stanowią wyrazy rodzime, jednak wiele słów nazywających pojęcia abstrakcyjne to bezpośrednie zapożyczenia z chińskiego bądź wyrazy utworzone w Korei i Japonii za pomocą chińskich znaków.

Podstawowy szyk wyrazów w języku koreańskim to podmiot-dopełnienie-orzeczenie. W związku z tym czasownik występuje przeważnie na końcu zdania.

Aby skutecznie komunikować się w języku koreańskim, należy pamiętać o normach grzecznościowych, co sprowadza się do opanowania systemu honoryfikatywnego. W zależności od statusu społecznego odbiorcy komunikatu stosuje się odpowiednie rzeczowniki bądź stosowne końcówki czasowników.

W koreańskim nie występuje rodzaj gramatyczny.

Najbardziej rozpowszechnionym na świecie słowem koreańskim jest taekwondo – nazwa wschodniej sztuki walki.

Koreański alfabet - Hangul

Hangul, koreański alfabet, został wynaleziony w XV wieku przez króla Sejonga i jest jednym z najnowszych alfabetów na świecie. Jest to jeden z niewielu alfabetów, który został zaprojektowany specjalnie dla języka, który ma być zapisywany. Hangul składa się z 24 liter, 14 spółgłosek i 10 samogłosek, które łączą się w sylaby. Dzięki swojej łatwości i logicznemu układowi, nauka hangulu zajmuje tylko kilka tygodni, co ułatwia naukę koreańskiego języka.

Wysokość dźwięku w języku koreańskim

W języku koreańskim istnieje system akcentu tonalnego, który jest jednym z najtrudniejszych aspektów do opanowania przez osoby uczące się języka. W koreańskim, wysokość dźwięku ma wpływ na znaczenie wyrazów i zdań. To oznacza, że jeden wyraz może mieć różne znaczenie, w zależności od tonu, w jakim jest wymawiany. Istnieją cztery podstawowe tony w języku koreańskim: wysoki, średni, niski i opadający, a ich poprawne użycie jest kluczowe dla zrozumienia i komunikacji w języku koreańskim.

Słowo roku w Korei

W Korei, każdego roku wybierane jest słowo roku, które reprezentuje najważniejsze wydarzenia, trendy i zmiany społeczne, jakie miały miejsce w ciągu roku poprzedniego. Wybór słowa roku jest szeroko omawiany przez media i społeczeństwo, a słowo jest wykorzystywane w różnych kontekstach, takich jak reklamy, artykuły, dyskusje publiczne i wiele innych. Przykładowe słowa roku w Korei to "Hallyu" (fala koreańska), "Gangnam Style" i "najlepszy wiek dla samorealizacji".

Język honorowy

Język koreański posiada wiele form grzecznościowych i honorowych, które są używane w różnych sytuacjach, w zależności od wieku, płci, pozycji społecznej i stopnia znajomości. W koreańskim, używanie odpowiednich form grzecznościowych jest ważne dla okazania szacunku i uprzejmości wobec rozmówcy. Ponadto, w języku koreańskim istnieje wiele słów i wyrażeń, które odzwierciedlają koreańskie wartości i kulturę, takie jak "jeong" (uczucie bliskości i troski) i "han" (smutek, żal i frustracja).

Hangul - unikalny system pisma koreańskiego

Hangul to system pisma koreańskiego, który został stworzony w XV wieku przez króla Sejonga. System składa się z 24 znaków, 14 spółgłosek i 10 samogłosek, a każdy znak reprezentuje dźwięk, a nie literę. Hangul jest uważany za jeden z najbardziej naukowych systemów pisma na świecie i jest łatwy do nauki, co przyczyniło się do znacznej popularyzacji systemu wśród ludności Korei Południowej. Jego unikalność polega na tym, że został zaprojektowany z myślą o języku koreańskim i jest jedynym systemem pisma, który został stworzony przez rząd.

Koreański język honorów

Język koreański ma bardzo złożony system honorów, który określa poziom szacunku lub towarzyszącej hierarchii między osobami. W zależności od poziomu szacunku, słowa i zwroty mogą ulegać zmianom. Na przykład, podczas rozmowy z osobą starszą, należy użyć zwrotu "Ahjussi" lub "Ahjumma" zamiast imienia lub nazwiska, aby wyrazić szacunek. Z drugiej strony, młodsze osoby powinny używać bardziej formalnych zwrotów wobec starszych, aby wykazać szacunek. Ten system honorów sprawia, że nauka języka koreańskiego jest nieco trudniejsza dla obcokrajowców, którzy muszą nauczyć się zasad i odróżnić poziomy honorów.

Zapożyczenia w języku koreańskim

Język koreański ma wiele słów pochodzenia chińskiego, ponieważ w przeszłości Chiny były wpływowym krajem na Półwyspie Koreańskim. Te słowa są nazywane Hanja i są zapisywane w formie chińskich znaków, ale wymawiane w sposób koreański. Słowa Hanja często są używane w formalnych sytuacjach i w literaturze. W języku koreańskim istnieje również wiele słów, które pochodzą z innych języków, takich jak angielski i japoński.

Dialekty

Podobnie jak wiele innych języków, koreański ma wiele różnych dialektów, z których niektóre są na tyle odmienne, że mogą być trudne do zrozumienia dla osób mówiących innym dialektem. Jednak oficjalny język koreański, który jest używany w szkole, mediach i przez rząd, pochodzi z dialektu Seulu. Dialekt ten był powszechny w stolicy i stał się dominujący w całym kraju, a jego zrozumienie i stosowanie jest niezbędne w komunikacji w całym kraju.

Język koreański a kultura

Język koreański i kultura koreańska są ze sobą ściśle powiązane. W języku koreańskim istnieje wiele zwrotów i wyrażeń, które odzwierciedlają ważne aspekty kultury, takie jak hierarchia, szacunek dla starszych i rodzinę. Ponadto, wiele słów i zwrotów w języku koreańskim ma swoje korzenie w buddyzmie i konfucjanizmie, które były ważnymi filozofiami w koreańskiej historii i kulturze.

Pułapki językowe w tłumaczeniu z języka koreańskiego na polski

Zdarza się, że intuicja podpowiada komuś tłumaczenie. które może prowadzić do pomyłek. Takie pomyłki mogą wydawać się śmieszne, ale mogą mieć poważne konsekwencje. Profesjonalny tłumacz zwraca baczną uwagę na słowa, które brzmią podobnie w dwóch językach, ale posiadają odmienne znaczenia, take jak przykłady poniżej.

Słowo koreańskie	Prawidłowe tłumaczenie na polski	Uwaga na błędne tłumaczenie!
가마 (gama)	lektyka	gama - 온음계 (on-eum-gye)
것 (keot, kŏt)	rzecz, przedmiot	kot - 고양이(goyang-gi)
공 (gong)	piłka	gong - 진 (jin)
무엇 (mu-eot)	coś, co	młot - 망치 (mang-chi)
바다 (pada)	morze	pada (np. deszcz) - 내리다 (naerida)
반 (pan)	połowa	pan - 씨 (ssi) - przyrostek
발 (pal)	stopa	pal - 말뚝 (mal-ddug)
법 (pŏp, peop)	prawo	pop (duchowny) - 총주교 ((chong-ju-gyo)
법 (pŏp, peop)	prawo	pop (muzyka) - 팝 (pab)
함 (ham)	skrzynia, pudło	cham - 촌놈 (chon-nom)

Ciekawe idiomy i powiedzenia w języku koreańskim

Warto zwrócić uwagę na idiomy i powiedzenia koreańskie, które mogą dać Polakowi fascynujący pogląd na podobieństwa i różnice kulturowe.

koreański idiom / powiedzenie	tłumaczenie dosłowne na polski	polski odpowiednik
개천에서 용 난다 (Gaecheon-eseo yong nanda)	smok wychodzi z małego strumienia	wielkie osiągnięcia zaczynają się od małych początków
지렁이도 밟으면 꿈틀한다 (jireongido balbeumyeon kkumteulhanda)	Nawet dżdżownica wije się, gdy się na nią nadepnie	zwykle reakcja ludzi na krytykę lub niepowodzenie
닭 쫓던 개 지붕 뚫고 낮놀기 (dalg jjotdeon gae jibung ttulhgo nanolggi)	Pies, który gonił kurczaka, wchodzi na dach, aby się wygrzać	tak mówi się o osobie, która zrobiła coś, co nie przyniosło oczekiwanego efektu
먹고 자고 하면 제 편이다 (meokgo jago hamyeon je pyeonida)	Jeśli jesz i śpisz, jesteś moim przyjacielem	mówi się to, kiedy ktoś wykazuje lojalność, która opiera się na prostych rzeczach
소 잃고 외양간 고친다 (so ilgo oeyanggan gochinnda)	Naprawianie stodoły po stracie bydła	mądry po szkodzie
개구리 올챙이 적 생각 못한다 (Gaeguri olchaengi jeok saenggak motanda)	żaba nie pamięta, że była kijanką	ktoś zapomina o swojej skromnej przeszłości
말이 씨가 된다 (Mali ssiga doenda	słowa stają się nasionami	słowa mają moc wpływania na rzeczywistość
소문난 잔치에 먹을 것 없다 (Somunnan janchi-e meogeul geot eopda)	na wielkiej uczcie nie ma nic do jedzenia	nieoczekiwane rozczarowanie
원숭이도 나무에서 떨어진다 (Wonsung-ido namu-eseo tteoreojinda)	nawet małpa spada z drzewa	każdy może popełnić błąd
도둑도 제 말하면 온다 (Dodukdo je malhamyeon onda)	jeśli mówisz o złodzieju, on przychodzi	o wilku mowa
찬물도 위아래로 마시라 (Chanmuldo wi arae-ro masira)	pij zimną wodę od góry do dołu	być wdzięcznym za to, co się ma

Praktyczny słowniczek polsko - koreański

wyrażenie polskie	wyrażenie koreańskie
tak	예 (ye)
nie	아니요 (aniyo)
proszę	제발 (jebal)
dziękuję	감사합니다 (kamsahamnida)
przepraszam	미안합니다 (mianhamnida)
dzień dobry	안녕하세요 (annyeonghaseyo)
dobry wieczór	안녕히 주무세요 (annyeonghi jumuseyo)
dobranoc	안녕히 계세요 (annyeonghi gyeseyo)
do widzenia	안녕히 가세요 (annyeonghi gaseyo)
cześć (na powitanie)	안녕 (annyeong)
Jak się masz?	어떻게 지내세요? (eotteoke jinaeseyo?)
Dziękuję, dobrze.	고마워요, 잘 지내고 있어요. (gomawoyo, jal jinaego isseoyo)
Nazywam się...	제 이름은... 입니다 (je ireumeun... imnida)
Nie rozumiem	이해하지 못해요 (ihaehaji mothaeyo)
Jestem Polką / Polakiem	나는 폴란드 사람이에요 (naneun Pollandeu saramieyo)

tłumacz koreański