Język kataloński - fakty i ciekawostki
Język kataloński to język romański, który powstał w średniowieczu, jest bogaty w historię i znaczenie kulturowe. Jest to oficjalny język regionu Katalonii w Hiszpanii, na Balearach i w Walencji, gdzie jest znany jako walencki. Jest także używany w częściach Francji, Andory i na Sardynii we Włoszech. Szacuje się, że na świecie językiem katalońskim posługuje się od 9 do 10 milionów osób.
Język kataloński dzieli wiele cech ze swoimi sąsiednimi językami romańskimi, takimi jak hiszpański, francuski i włoski, ale pozostaje odrębnym językiem ze swoimi unikalnymi złożonościami i cechami charakterystycznymi. Wielu ludzi błędnie uważa, że kataloński jest tylko dialektem hiszpańskim, ale to nie jest prawda. Pomimo silnego wpływu hiszpańskiego ze względów historycznych i politycznych, kataloński zachowuje swój system gramatyczny, słownictwo i wymowę.
Powstanie katalońskiego jako języka literackiego datuje się na średniowiecze, z epickim poematem "Cançó de Santa Fe" i renomowanymi "Four Great Chronicles". Jednak historia języka charakteryzuje się szczytami i obniżeniami, odzwierciedlającymi zmienne losy polityczne Katalonii. Fascynujący okres to "Decadència" w XVI wieku, kiedy kataloński doświadczył upadku z powodu unifikacji Hiszpanii i dominacji kastylijskiego hiszpańskiego.
Ciemny wiek został następnie zastąpiony renesansem kulturowym, znanym jako "Renaixença" w XIX wieku. Kataloński został wskrzeszony i promowany jako język kultury i literatury. Jednakże podczas dyktatury Francisco Franco w latach 1939-1975, kataloński, podobnie jak inne regionalne języki w Hiszpanii, był brutalnie tłumiony. Po Franco nastąpiło znaczne odrodzenie, z użyciem katalońskiego w przestrzeni publicznej, mediach i edukacji.
Co ciekawe, unikalnym aspektem katalońskiego jest system siedmiu dźwięków samogłoskowych, który jest rzadki wśród języków romańskich. W przeciwieństwie do hiszpańskiego, kataloński ma dźwięki samogłoskowe, które są bliższe angielskiemu, jak dźwięk 'uh' w 'nut'.
Kataloński posiada własną Akademię Języka Katalońskiego, "Institut d'Estudis Catalans", której zadaniem jest badanie i promowanie języka i kultury Katalonii.
Język kataloński ma także szeroką literaturę, od poezji i prozy do sztuki teatralnej. W XX wieku liczni pisarze, tacy jak Mercè Rodoreda i Salvador Espriu, przyczynili się do zwiększenia międzynarodowego uznania dla katalońskiego jako języka literackiego.
Ciekawe jest również to, że w Katalonii obchodzi się święto znanego jako „Diada de Sant Jordi” (Dzień Świętego Jerzego), które jest jednocześnie Dniem Książki i Dniem Róży. Jest to dzień, kiedy ulice Barcelony i innych katalońskich miast są pełne stoisk z książkami i różami, a ludzie obdarowują siebie nawzajem tymi prezentami.
Pomimo pewnych podobieństw do innych języków romańskich, kataloński posiada kilka unikalnych cech, które mogą sprawić trudności dla polskojęzycznych uczących się tego języka. Na przykład posiada specyficzną cechę znaną jako "neutralizacja samogłoskowa" lub "samogłoska neutralna", co oznacza, że niektóre samogłoski w nieakcentowanych sylabach mogą być wymawiane inaczej niż w ich akcentowanych odpowiednikach.
Podsumowując, język kataloński to niezwykle bogaty i złożony język, który ma wiele do zaoferowania zarówno pod względem lingwistycznym, jak i kulturowym. Pomimo pewnych wyzwań, jego nauka otwiera drzwi do odkrycia fascynującej kultury i literatury, która jest integralną częścią dziedzictwa Katalonii i Hiszpanii.
Kataloński język to język romański
Kataloński język jest jednym z języków romańskich, a jego początki sięgają okresu średniowiecza. Język ten rozwinął się na terenie Katalonii, a także innych regionów Hiszpanii, takich jak Baleary czy Walencja. Kataloński język wzbogacił się o wiele słów i wyrażeń pochodzenia arabskiego, francuskiego czy włoskiego. Kataloński język jest obecnie jednym z ważnych języków urzędowych w Hiszpanii i jest używany przez miliony ludzi na całym świecie.
Jeden z oficjalnych języków Hiszpanii
Kataloński język jest jednym z oficjalnych języków Hiszpanii, obok hiszpańskiego, galicyjskiego i baskijskiego. W Katalonii, który jest autonomicznym regionem Hiszpanii, kataloński jest językiem urzędowym i używanym w administracji publicznej. Obecnie język ten jest z powodzeniem nauczany i promowany w innych krajach Europy, a także w Ameryce Łacińskiej.
Język ponad 10 milionów ludzi
Kataloński język jest mówiony przez ponad 10 milionów ludzi na całym świecie. Język ten jest używany nie tylko w Katalonii, ale także w innych regionach Hiszpanii, takich jak Baleary czy Walencja. Poza Hiszpanią, kataloński jest językiem mówionym w Andorze, we Francji i we Włoszech. W ostatnich latach coraz więcej ludzi decyduje się na naukę katalońskiego ze względu na jego bogatą kulturę i historię.
Literatura i kultura
Kataloński język ma bogatą tradycję literacką i kulturową, która obejmuje takie postacie jak Joanot Martorell, Ausiàs March czy Jacint Verdaguer. Kataloński język jest także używany w filmach, teatrze, muzyce i sztuce. W Katalonii organizowane są liczne festiwale i imprezy kulturalne, na których promowana jest kultura katalońska. W ten sposób język ten zyskuje na popularności i staje się coraz bardziej rozpoznawalny na świecie.
Wiele dialektów
Kataloński język ma wiele dialektów, które różnią się między sobą akcentem, słownictwem i gramatyką. Najważniejsze dialekty to balearski, centralny, północno-zachodni i wschodni. Mimo różnic, kataloński jest nadal uważany za jeden język, co pozwala na swobodną komunikację między użytkownikami różnych dialektów.
Kataloński język ma swoje święto - Diada de Catalunya
Diada de Catalunya to święto obchodzone corocznie 11 września, które upamiętnia upadek Barcelony w czasie wojny o sukcesję hiszpańską w 1714 roku. Święto to jest okazją do uhonorowania kultury, języka i historii Katalonii, a także do manifestacji politycznych. Obchody Diada de Catalunya to czas radości, ale także czas refleksji nad przeszłością i przyszłością regionu.
Słownik kataloński
Kataloński język ma swoje oficjalne słowniki i gramatyki, które są uznawane przez Real Acadèmia de Bones Lletres, katalońską akademię językową. Słowniki te zawierają około 100 000 słów, w tym wiele słów o charakterze technicznym i naukowym. Katalońska gramatyka jest stosunkowo prostsza niż gramatyka hiszpańska czy francuska, co ułatwia naukę języka.
Język dynamiczny
Kataloński język jest językiem dynamicznym, który wciąż się rozwija i zmienia wraz z upływem czasu. W ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci język ten przeszedł wiele zmian i reform, które mają na celu ułatwienie jego nauki i zwiększenie jego prestiżu na świecie. Kataloński język jest obecnie na dobrej drodze do stania się jednym z ważnych języków międzynarodowych.
Ważny element katalońskiej tożsamości
Kataloński język jest nie tylko językiem używanym na co dzień przez mieszkańców Katalonii, ale także ważnym elementem katalońskiej tożsamości. Dla wielu Katalończyków język ten jest wyrazem ich kultury, historii i tradycji, a jego utrzymanie i rozwój jest dla nich sprawą bardzo ważną. Dlatego też, mimo trudności, jakie niesie ze sobą zachowanie i rozwój języka, Katalończycy starają się przekazywać go kolejnym pokoleniom i pielęgnować jego znaczenie w życiu społecznym i politycznym regionu.
Ciekawe idiomy i powiedzenia w języku katalońskim
Warto zwrócić uwagę na idiomy i powiedzenia katalońskie, które mogą dać Polakowi fascynujący pogląd na podobieństwa i różnice kulturowe.
kataloński idiom / powiedzenie |
tłumaczenie dosłowne na polski |
polski odpowiednik |
De l'arbre dolent no esperis bon fruit | Nie spodziewaj się dobrego owocu ze złego drzewa | Niedaleko pada jabłko od jabłoni |
Entrar per una orella i sortir per l'altre | Co wchodzi jednym uchem, wychodzi drugim | Najlepsze rady nie są brane pod uwagę |
L'àliganocaçamosques | Orzeł nie poluje na muchy | Orzeł nie zajmuje się łapaniem much |
Les persones es troben, les muntanyes no | Ludzie się spotykają, a góry nie | Góra z górą się nie zejdzie, ale człowiek z człowiekiem zawsze |
Obracomençada, migacabada | Początek pracy to połowa jej całości | Dobry początek to połowa sukcesu |
Quanelgatno hi es,lesratesballen | Gdy nie ma kota, to szczury tańczą | Gdy nie ma kota, to myszy harcują |
Pagant,santPerecanta | Jeśli zapłacisz, to Święty Piotr zaśpiewa | Kto płaci, ten wymaga |
Cennik tłumaczeń pisemnych: ile kosztuje profesjonalne tłumaczenie katalońskie?
Orientacyjny cennik tłumaczeń z języka katalońskiego oraz na język kataloński: pisemnych, przysięgłych, ekspresowych, specjalistycznych i ustnych, w tym polsko-katalońskich, katalońsko-polskich a także bezpośrednich pomiędzy językiem kataloński i innymi językami obcymi bez języka polskiego.
Tłumaczenia pisemne
|
Zwykłe, przysięgłe, specjalistyczne, ekspresowe |
z języka katalońskiego na język polski | od 0,25 zł / słowo |
z języka polskiego na język kataloński | od 0,25 zł / słowo |
z języka katalońskiego na inny język | od 0,25 zł / słowo |
z innego języka obcego na kataloński | od 0,25 zł / słowo |
weryfikacja tłumaczenia | od 50% stawki tłumaczenia |
napisy do filmu (subtitling) | od 50 zł / minuta nagrania wideo |
opracowanie graficzne | od 10 zł / strona fizyczna lub grafika |
opracowanie terminologiczne | od 250 zł / h |
opłata projektowa | od 150 zł / 10% |
Tłumaczenia ustne
|
Online i na miejscu. Konsekutywne, symultaniczne, przysięgłe. |
kataloński <> polski |
250 zł / h |
kataloński <> inny język obcy |
500 zł / h |
minimalny blok rezerwacji |
3-8 h w zależności od produktu |
kompleksowa obsługa tłumaczeń ustnych online: platforma i zarządzanie |
kosztorys indywidualny |
wynajem sprzętu do tłumaczeń ustnych na miejscowych |
kosztorys indywidualny |
Ceny netto. Poniższa prezentacja nie stanowi oferty handlowej: każdy projekt wyceniamy zgodnie z potrzebami klienta konkurencyjnie, indywidualnie i bezpłatnie.
Praktyczny słowniczek polsko - kataloński
wyrażenie polskie |
wyrażenie katalońskie |
---|---|
tak | tak (tac) |
nie | no (no) |
proszę | si us plau (si us plau) |
dziękuję | gràcies (gràcies) |
przepraszam | ho sento (ho sento) |
dzień dobry | bon dia (bon dia) |
dobry wieczór | bona nit (bona nit) |
dobranoc | bona nit (bona nit) |
do widzenia | adeu (adeu) |
cześć (na powitanie) | hola (ola) |
Jak się masz? | com estàs? (com estàs) |
Dziękuję, dobrze. | gràcies, bé. (gràcies, bé) |
Nazywam się... | Em dic... (em dik) |
Nie rozumiem | no entenc (no entenc) |
Jestem Polką / Polakiem | Sóc polonesa / polonès (sok polonéza / polonés) |
Co potrafi zawodowy tłumacz polsko-kataloński i katalońsko-polski?
Tłumacz katalońsko-polski musi posiadać szeroką wiedzę i umiejętności, aby efektywnie przekładać teksty pomiędzy tymi dwoma językami. Wiedza ta obejmuje zarówno biegłość językową, jak i zrozumienie kultury, gramatyki oraz specyfiki obu języków. Oto kilka kluczowych aspektów, które tłumacz musi znać i rozumieć.
Biegłość językowa
Tłumacz musi biegle posługiwać się zarówno językiem katalońskim, jak i polskim. To oznacza znajomość słownictwa, gramatyki, składni oraz wymowy w obu językach. Biegłość językowa obejmuje również zdolność do zrozumienia różnych dialektów, akcentów i odmian regionalnych obu języków.
Zrozumienie kultury
Tłumaczenie tekstów z jednego języka na drugi często wymaga uwzględnienia kontekstu kulturowego. Tłumacz musi być świadomy różnic kulturowych między Katalonią a Polską, aby dokładnie oddać niuanse i konotacje zawarte w tekście. Wiedza na temat historii, tradycji, zwyczajów oraz wydarzeń społecznych i politycznych jest niezbędna do prawidłowego tłumaczenia.
Gramatyka
Gramatyka w języku katalońskim i polskim różni się pod wieloma względami. Tłumacz musi znać i stosować się do zasad gramatycznych obu języków, takich jak odmiana czasowników, deklinacja rzeczowników, użycie czasów przeszłych, struktura zdań czy rodzaje zaimków. Błędy gramatyczne mogą prowadzić do poważnych nieporozumień, dlatego tłumacz powinien zwracać na nie szczególną uwagę.
Idiomy i frazy
W obu językach istnieje wiele idiomów i zwrotów, które nie mają dosłownego odpowiednika w drugim języku. Tłumacz musi znać te idiomy i umieć je przekładać na odpowiednie wyrażenia, które oddają ich znaczenie w języku docelowym. Ponadto tłumacz powinien zdawać sobie sprawę, że niektóre idiomy są specyficzne dla określonego regionu czy kraju i mogą być niezrozumiałe dla odbiorców z innych obszarów.
Słownictwo specjalistyczne
Tłumacz musi znać słownictwo specjalistyczne związane z daną dziedziną, taką jak medycyna, prawo czy technologia. Pozwala to na precyzyjne tłumaczenie tekstów fachowych i unikanie błędów wynikających z niezrozumienia terminologii. W miarę jak tłumacz zdobywa doświadczenie w różnych dziedzinach, jego wiedza specjalistyczna się rozszerza, co przekłada się na lepsze tłumaczenia.
Styl i rejestr
Tłumacz musi uwzględniać styl i rejestr tekstu źródłowego, tak aby przekład oddawał intencje autora. Na przykład, tekst formalny powinien być przetłumaczony na język równie formalny, podczas gdy tekst potoczny może wymagać użycia bardziej potocznego języka. Tłumacz powinien też zwracać uwagę na ton tekstu, aby zachować jego atmosferę i emocje.
Współczesny język
Tłumacz musi być na bieżąco z ewolucją języka, włączając w to nowe słowa, zwroty i zmieniające się znaczenia istniejących wyrazów. Dzięki temu tłumaczenia będą aktualne i zrozumiałe dla współczesnych odbiorców. Czasami może to oznaczać konieczność przekształcenia archaicznych bądź przestarzałych słów na współczesne odpowiedniki.
"Fałszywe przyjaciółki"
Tłumacz powinien być świadomy fałszywych przyjaciółek, czyli słów, które wydają się być związane z innymi językami, ale mają inne znaczenia. Unikanie błędów wynikających z fałszywych przyjaciółek jest kluczowe dla dokładnego tłumaczenia.
Lokalizacja
Tłumacz musi dostosowywać przekład do kontekstu lokalnego, co może obejmować dostosowanie jednostek miary, walut czy odniesień kulturowych. Celem jest uczynienie tłumaczenia jak najbardziej zrozumiałym dla odbiorców docelowych.
Tłumaczenie niestandardowych form języka
Tłumacz musi być w stanie zrozumieć i przetłumaczyć niestandardowe formy języka, takie jak slang, żargon czy dialekty. Uwzględnienie tych niuansów może przyczynić się do większej autentyczności przekładu.
Redagowanie i korekta
Tłumacz powinien być zdolny do redagowania i korygowania swojej pracy, dbając o poprawność językową, gramatyczną oraz interpunkcyjną. Umiejętność samodzielnego sprawdzania tłumaczeń i eliminowania błędów jest kluczowa dla utrzymania wysokiej jakości pracy.
Tłumaczenie kontekstowe
Tłumacz musi być w stanie uwzględniać kontekst tekstu, tak aby przekład nie był jedynie dosłowny, ale również oddawał znaczenie i cel oryginału. Tłumaczenie kontekstowe może obejmować analizowanie intencji autora, odbiorców oraz sytuacji, w której tekst ma być użyty.
Wiedza o konwencjach pisowni
Tłumacz powinien znać konwencje pisowni obu języków, takie jak systemy notacji liczb, znaki diakrytyczne, zasady pisania wielkimi literami czy zastosowanie cudzysłowów. Znajomość tych konwencji jest niezbędna dla zachowania spójności i czytelności przekładu.
Umiejętność przekładu na język ojczysty
Tłumaczenie na język ojczysty zwykle daje lepsze rezultaty, ponieważ tłumacz ma naturalne wyczucie języka docelowego. Tłumacz powinien być więc kompetentny w tłumaczeniu z języka katalońskiego na polski i odwrotnie, ale szczególną wagę powinien przykładać do tłumaczeń na język ojczysty.
Umiejętność przekładu kreatywnego
Tłumacz musi posiadać zdolności kreatywne, aby tłumaczyć teksty artystyczne, takie jak literatura, poezja czy piosenki. W takich przypadkach, tłumacz musi dążyć do zachowania oryginalnego rytmu, stylu, znaczenia i emocji, często wymagając twórczego podejścia do tłumaczenia.
Tłumaczenie tekstów związanych z SEO
Tłumacz musi zdawać sobie sprawę z technik optymalizacji treści dla wyszukiwarek (SEO) i uwzględniać je podczas tłumaczenia. Obejmuje to odpowiednie użycie słów kluczowych, fraz i struktury tekstu, które mogą wpływać na pozycjonowanie strony w wynikach wyszukiwania.
Redagowanie i korekta
Tłumacz musi dbać o jakość swojej pracy, co obejmuje sprawdzanie tłumaczenia pod kątem błędów gramatycznych, interpunkcyjnych, stylistycznych oraz terminologicznych.
Adaptacja przekładu do celu komunikacyjnego
Tłumacz musi być w stanie dostosować tłumaczenie do celu, dla którego zostało stworzone. Na przykład, tłumaczenie reklamy wymaga innego podejścia niż tłumaczenie umowy prawnej. Tłumacz powinien zatem zwracać uwagę na kontekst i oczekiwania odbiorców.
Praca z różnymi formatami dokumentów
Tłumacz musi być biegły w pracy z różnymi formatami dokumentów, takimi jak pliki tekstowe, prezentacje czy pliki graficzne. To może wymagać umiejętności korzystania z różnych programów komputerowych, takich jak edytory tekstu, narzędzia DTP czy oprogramowanie do tłumaczenia wspomaganego komputerowo (CAT).
Znajomość oprogramowania CAT:
Współcześni tłumacze często korzystają z narzędzi CAT, które ułatwiają i przyspieszają pracę. Umiejętność korzystania z takiego oprogramowania, jak Trados czy memoQ, jest często wymagana w zawodzie tłumacza.
Tłumaczenie tekstów kreatywnych
Tłumaczenie tekstów literackich, poezji czy piosenek wymaga nie tylko doskonałej znajomości obu języków, ale także wyczucia artystycznego i kreatywności. Tłumacz musi umieć oddać piękno oryginalnego tekstu, jednocześnie zachowując jego treść i emocje.
Przekład kulturowy
Tłumacz musi być zdolny do przekładania kulturowego, czyli dostosowywania tekstu tak, aby był zrozumiały i akceptowalny dla odbiorców docelowych. Może to obejmować zmiany w przykładach, metaforach czy odniesieniach kulturowych.
Umiejętność pracy w zespole
Tłumacze często współpracują z innymi specjalistami, takimi jak redaktorzy, korektorzy czy inni tłumacze. Umiejętność pracy w zespole oraz efektywna komunikacja z innymi członkami grupy jest ważna dla osiągnięcia optymalnych rezultatów.
Zarządzanie czasem i organizacja pracy
Tłumacz musi być w stanie zarządzać swoim czasem i organizować pracę tak, aby terminowo realizować zlecenia. Wymaga to umiejętności planowania, priorytetyzacji zadań i motywacji do pracy.
Wiedza na temat etyki zawodowej
Tłumacz powinien znać i przestrzegać zasad etyki zawodowej, takich jak zachowanie poufności informacji, rzetelność w pracy oraz uczciwość wobec klientów i współpracowników. Poszanowanie tych zasad buduje zaufanie i profesjonalizm w branży tłumaczeniowej.
Umiejętność uczenia się i rozwoju zawodowego
Tłumacz powinien być otwarty na rozwój zawodowy i ciągłe doskonalenie swoich umiejętności. Uczestnictwo w szkoleniach, warsztatach czy konferencjach branżowych pozwala na zdobywanie nowych kompetencji i utrzymanie bieżącej wiedzy na temat zmian w językach, technologii oraz trendów w tłumaczeniach.
Wielu klientów zaczynało od tłumaczenia własnych projektów samodzielnie, zanim się poznaliśmy.
Jeżeli nie masz czasu nabywać wszystkich powyższych umiejętności, samodzielne tłumaczenie może okazać się nieefektywne: na pewno nie będzie dla Firmy ani lepsze, ani tańsze, ani bardziej przyjemne niż nawiązanie profesjonalnej współpracy z Pozeną.
Wyceń projekt i przekonaj się osobiście.
Bardzo cieszymy się z codziennych życzliwych komentarzy klientów. Potwierdzają one naszą formułę i jak nic innego zachęcają do nieustannego rozwoju, nauki i starań.
Jesteśmy też bardzo dumni, kiedy codzienna praca owocuje prestiżowymi wyróżnieniami światowej klasy. Taką nagrodę otrzymaliśmy niedawno podczas dorocznej gali Association of Translation Companies, jednej z najbardziej prestiżowych organizacji branży językowej na Ziemi. Bardzo dziękujemy!