.svg "POZENA Centrum Językowe")
tłumacz arabski
Język arabski - fakty i ciekawostki
Język arabski, należący do rodziny języków semickich, jest jednym z najstarszych i najbardziej rozpowszechnionych języków na świecie. Jako język o bogatej historii i kulturze, arabski ma wiele interesujących aspektów, które mogą zaciekawić Polaków mówiących po polsku. Język arabski jest językiem liturgicznym islamu, a przez to posiada ogromne znaczenie religijne i kulturalne dla miliardów ludzi. W artykule przedstawimy 20 akapitów, w których zostaną opisane główne fakty, interesujące aspekty i zaskakujące ciekawostki o języku arabskim, które mogą być przydatne dla polskojęzycznych odbiorców.
Język arabski jest językiem ojczystym dla ok. 290 mln. ludzi (wedle niektórych szacunków ta liczba wynosi blisko 400 mln.), co sytuuje go 5. miejscu listy najczęściej używanych języków świata.
Arabski jest językiem urzędowym łącznie w 24 państwach północnej Afryki i Bliskiego Wschodu, m. in. w Egipcie, Algierii, Libii, Maroku, Sudanie, Arabii Saudyjskiej, Iraku, Syrii, Jordanii, Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Kuwejcie i Jordanii.
Wyodrębnienie się arabskiego jako osobnego języka miało ścisły związek z początkami islamu na Półwyspie Arabskim (VII w. n.e.). Standardowy (literacki) wariant współczesnego języka arabskiego jest zresztą oparty na Koranie.
W państwach arabskojęzycznych mamy do czynienia ze zjawiskiem dyglosji – współistnienia dwóch odmian zróżnicowanych funkcjonalnie, które stosowane są w różnych sferach życia. Wariant standardowy używany jest jedynie w komunikacji oficjalnej (w mediach, szkolnictwie, podczas nabożeństw religijnych itp.), natomiast w sytuacjach codziennych stosowane są dialekty, które przeważnie różnią się między sobą do tego stopnia, że nie są rozumiane przez mieszkańców wywodzących się z odrębnych państw czy regionów arabskojęzycznych. Najczęściej stosowaną odmianą pod względem liczby użytkowników jest dialekt egipski.
Alfabet arabski wywodzi się z pisma aramejskiego i klasyfikowany jest jako pismo spółgłoskowe (abdżad). Oznaczane są tylko samogłoski długie i dyftongi, natomiast samogłoski krótkie są pomijane. Alfabet ten ma łącznie 28 znaków, które zapisywane są od prawej do lewej strony.
Dla ponad 1,5 mld. muzułmanów arabski jest językiem sakralnym (językiem tekstów i ceremonii religijnych).
Język arabski wywarł duży wpływ na rozwój języka hiszpańskiego (miało to związek z ekspansją Arabów na Półwyspie Iberyjskim w średniowieczu). Zapożyczenia z arabskiego znajdziemy też w wielu innych językach europejskich. Do jednego z najbardziej popularnych należy słowo سكر [succar], czyli cukier.
Inne języki też wywarły wpływ na al-arabiyyah, dzięki czemu język ten posiada bardzo rozbudowaną leksykę. Na przykład wyraz stół ma aż trzy odpowiedniki w arabskim: مائدة [mā’ida] – słowo rodzime, طاولة ,[tāwla] (zapożyczenie z włoskiego) i تربازة, [tarabaza] (zapożyczenie z greckiego).
W arabskich wyrazach litery są zawsze łączone (w języku tym nie ma pisma drukowanego z oddzielnymi literami). W rezultacie każda litera może mieć aż cztery formy zapisu: oddzielnie, na początku wyrazu (czyli z prawej strony), w środku i na końcu.
Unifikacją i regulacją al-arabiyyah zajmują się Akademie Języka Arabskiego, które mają swoje siedziby w kilku krajach arabskojęzycznych: w Egipcie, Syrii, Maroku i Jordanii.
Język arabski jest niezwykle interesującym i bogatym językiem, który cieszy się dużym zainteresowaniem na całym świecie, również w Polsce. Jego piękno i złożoność sprawiają, że nauka tego języka może być zarówno fascynująca, jak i wymagająca. Język arabski, jako język afroazjatycki, różni się znacząco od języków indoeuropejskich, takich jak polski, co sprawia, że Polacy mogą odkryć w nim wiele zaskakujących cech.
Różnorodność dialektów
Język arabski posiada wiele dialektów, które różnią się od siebie w zależności od regionu. Niektóre z nich mogą być na tyle odmienne, że osoby mówiące różnymi dialektami mogą mieć trudności z porozumiewaniem się. Dlatego warto zwrócić uwagę na to, który dialekt się uczyć – najbardziej rozpowszechniony jest arabski standardowy, zrozumiały dla większości użytkowników języka.
Pochodzenie języka arabskiego
Język arabski wywodzi się z grupy języków semickich, do której należą również języki takie jak hebrajski, aramejski czy amharski. Jego początki sięgają II tysiąclecia p.n.e., kiedy to powstały pierwsze zapisy w językach, które można uznać za protoplastów współczesnego arabskiego. W późniejszym okresie język ten uległ ewolucji i pod wpływem różnych kultur oraz języków zaczął przybierać nowe formy. W rezultacie powstał język arabski, którym posługują się dziś mieszkańcy krajów arabskich.
Alfabet arabski
Alfabet arabski składa się z 28 liter, które są zapisywane od prawej do lewej strony. W przeciwieństwie do alfabetu łacińskiego, w alfabecie arabskim nie ma znaków diakrytycznych, a samodzielne litery łączą się w różnych formach w zależności od pozycji w wyrazie. Co ciekawe, w języku arabskim nie ma oddzielnych liter dla samogłosek, a ich wymowa jest wyrażana za pomocą znaków diakrytycznych umieszczanych nad lub pod spółgłoskami.
Język o wielkim zasięgu geograficznym
Język arabski jest językiem urzędowym w 25 krajach, co czyni go jednym z najbardziej rozpowszechnionych języków na świecie. Mówi nim około 420 milionów osób, co czyni go piątym co do liczby użytkowników językiem na świecie. Zasięg języka arabskiego obejmuje Bliski Wschód, Afrykę Północną, a także liczne mniejsze społeczności na całym świecie. W związku z tym, znajomość języka arabskiego może otworzyć wiele drzwi w świecie biznesu, dyplomacji, nauki czy kultury.
Język arabski a islam
Język arabski jest ściśle związany z islamem, ponieważ Koran, święta księga muzułmanów, została napisana w języku arabskim. Dlatego nauka arabskiego jest ważna dla muzułmanów, aby zrozumieć nauki religijne i móc je stosować w praktyce. Warto dodać, że arabski jest również językiem modlitw i liturgii dla muzułmanów, co oznacza, że znajomość języka arabskiego jest kluczowa dla pełnego uczestnictwa w praktykach religijnych. Ponadto, wiedza o języku arabskim może być pomocna dla osób zainteresowanych dialogiem międzykulturowym czy międzyreligijnym.
Alfabet arabski
Alfabet arabski składa się z 28 liter, a jego pisanie przebiega od prawej do lewej strony. Jest to jeden z najbardziej rozpoznawalnych alfabetów na świecie, ze względu na swoje piękne, charakterystyczne kształty liter. Co ciekawe, w alfabecie arabskim występują tylko spółgłoski, choć w praktyce często stosowane są znaki diakrytyczne, zwane harakat, które wskazują na odpowiednie samogłoski. Dla osoby uczącej się języka arabskiego, opanowanie alfabetu może być jednym z największych wyzwań, zwłaszcza biorąc pod uwagę odmienne od polskiego kierunki pisania i czytania.
Kaligrafia arabska
Kaligrafia arabska jest sztuką pięknego pisania, która rozwinęła się z upływem czasu. W islamie, przedstawianie postaci ludzi i zwierząt jest uważane za nieodpowiednie, dlatego kalligrafia stała się jednym z najważniejszych rodzajów sztuki. Kalligrafia arabska jest wykorzystywana w dekoracji meczetów, ksiąg, a także w sztuce użytkowej. Istnieje wiele stylów kalligraficznych, takich jak Naskh, Thuluth, Muhaqqaq, Kufi czy Diwani, które różnią się między sobą kształtem liter oraz zasadami kompozycji. Kalligrafia arabska jest nie tylko piękną formą sztuki, ale również wyrazem duchowości i umiejętności twórców.
Warianty języka arabskiego
Język arabski dzieli się na wiele dialektów regionalnych, które różnią się między sobą pod względem wymowy, gramatyki i słownictwa. Najważniejszym podziałem jest między arabskim klasycznym, który jest używany głównie w literaturze i religii, a arabskim potocznym, którym mówią ludzie na co dzień. Dialekty potoczne można podzielić na pięć głównych grup: maghrebski, egipski, mezopotamski, arabski z Półwyspu Arabskiego i lewantyński. Dialekt egipski jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych i wpływowych ze względu na popularność egipskich filmów i muzyki w świecie arabskim.
Arabskie słowa w języku polskim
Przez wieki, język arabski wpłynął na wiele innych języków na świecie, w tym również na język polski. Choć wpływ ten nie był tak silny jak na języki romańskie, istnieje kilka słów pochodzenia arabskiego w polskim, takich jak: kawa, cyfra, almanach czy admirał.
Wyzwania w nauce języka arabskiego
Język arabski uważany jest za jeden z trudniejszych języków do nauki dla osób mówiących językami indoeuropejskimi, takimi jak polski. Wyzwania obejmują naukę nowego alfabetu, pisania od prawej do lewej, gramatyki oraz różnic między dialektami. Ponadto wymowa niektórych dźwięków może być trudna dla Polaków, np. dźwięk "ayn" czy "qaf".
Artykuł zero
Język arabski jest jednym z kilku języków, które posiadają artykuł zero, co oznacza, że nie ma jednoznacznie określonego rodzaju gramatycznego. Z tego powodu, podczas tłumaczenia arabskiego tekstu na inny język, tłumacz musi zdecydować, który rodzaj gramatyczny jest właściwy do użycia w kontekście.
Język arabski w Polsce
Choć polscy turyści nie zawsze zdają sobie z tego sprawę, język arabski jest bardzo popularny w Polsce. Polscy przedsiębiorcy nawiązują wiele kontaktów biznesowych z krajami arabskimi, a zwykli Polacy chętnie podróżują do krajów Bliskiego Wschodu. W Polsce język arabski jest oferowany jako przedmiot w szkołach wyższych oraz jako kursy dla obcokrajowców.
Wielojęzyczność w świecie arabskim
Świat arabski słynie z wielojęzyczności, ponieważ wiele osób mówi płynnie kilka języków. Język arabski jest powszechnie używany jako język ojczysty, ale osoby mieszkające w miastach często mówią w innych językach, takich jak angielski czy francuski. Ponadto, język arabski jest często używany jako język międzynarodowy w krajach arabskich.
Język arabski w internecie
Język arabski ma ogromną obecność w internecie, ponieważ jest to język użytkowany przez setki milionów ludzi na całym świecie. Wiele popularnych stron internetowych, takich jak Al Jazeera czy Al Arabiya, jest publikowanych w języku arabskim. Ponadto, język arabski jest używany w mediach społecznościowych, takich jak Facebook czy Twitter.
Język arabski w literaturze
Język arabski ma bogatą tradycję literacką, która sięga ponad tysiąc lat. W języku arabskim powstało wiele znaczących dzieł literackich, takich jak Tysiąc i jedna noc czy Diwan Szamsa z Tabrizu. Ponadto, arabska poezja jest uznawana za jedną z najważniejszych form poezji na świecie, a wielu arabskich poetów jest znanych na całym świecie.
Język arabski w muzyce
Muzyka arabska ma wiele różnych stylów i form, a język arabski jest jednym z najważniejszych języków w muzyce arabskiej. Wiele znanych piosenek arabskich jest śpiewanych w języku arabskim, a także wiele popularnych artystów muzycznych pochodzi z krajów arabskich. Najważniejsze style muzyki arabskiej to muzyka klasyczna, pop, rock, hip-hop i techno.
Wartość kulturowa języka arabskiego
Język arabski jest nie tylko językiem komunikacji, ale również językiem kultury i historii. Język arabski ma bogatą historię, a wiele ważnych dzieł literackich, poezji i filozofii zostało napisanych w języku arabskim. Warto nauczyć się języka arabskiego, aby lepiej zrozumieć kulturę i historię krajów arabskich.
Język arabski a sztuka
Język arabski ma wiele zastosowań w sztuce, zwłaszcza w kaligrafii i malarstwie. Kaligrafia arabska jest jedną z najważniejszych form sztuki w kulturze arabskiej i jest wykorzystywana w dekoracji meczetów i innych budowli. W malarstwie arabskim język arabski jest często używany do przedstawiania poezji i innych ważnych tekstów.
Język arabski a biznes
W dzisiejszych czasach język arabski jest coraz ważniejszy w biznesie. Kraje arabskie mają coraz większe znaczenie na świecie i nawiązują wiele kontaktów handlowych z innymi krajami. Dlatego nauka języka arabskiego jest bardzo ważna dla osób, które chcą działać na rynku międzynarodowym.
Język arabski a nauka
Język arabski jest również ważny w świecie nauki. Wiele ważnych badań naukowych zostało przeprowadzonych w krajach arabskich i opublikowanych w języku arabskim. Ponadto, język arabski jest ważny dla osób, które chcą pracować w dziedzinie naukowej w krajach arabskich.
Język arabski a podróże
Kraje arabskie są popularnymi celami turystycznymi, a język arabski może być bardzo przydatny podczas podróży do tych krajów. Nauka języka arabskiego pozwoli na lepsze porozumienie z mieszkańcami tych krajów oraz lepsze zrozumienie kultury i historii tych regionów.
Wpływ języka arabskiego na język polski
Wpływ języka arabskiego na język polskinie jest tak oczywisty jak wpływ łaciny czy niemieckiego, ale jest wciąż widoczny w wielu dziedzinach. Wiele słów i zwrotów, które pochodzą z języka arabskiego, zostało włączonych do języka polskiego dzięki kontaktom kulturalnym między Polską a krajami arabskimi.
Wpływ arabski na język polski zaczął się już w średniowieczu, gdy handlarze z Bliskiego Wschodu i Afryki przyprowadzali do Polski towary, takie jak przyprawy, tkaniny i wyroby rzemieślnicze. Wraz z tymi towarami przyszły również słowa i zwroty, takie jak cukier, kawa, szach, adwokat, alchemia czy algebra, które pochodzą z języka arabskiego.
Wpływ arabski na język polski był szczególnie widoczny w czasach renesansu, kiedy naukowcy z Europy zaczęli interesować się naukami i filozofią z krajów arabskich. W tym okresie wiele słów i zwrotów związanych z nauką, medycyną i filozofią zostało zapożyczonych z języka arabskiego, takich jak alkohol, cyfra, zenit, narteks czy atom.
Wpływ języka arabskiego na język polski jest widoczny także w dzisiejszych czasach, zwłaszcza w dziedzinie kulinariów. Wiele słów, takich jak hummus, falafel czy kebab, które pochodzą z języka arabskiego, stało się powszechnie używane w Polsce, dzięki popularności kuchni arabskiej.
Wpływ języka arabskiego na język polski jest również widoczny w języku potocznym. Słowa takie jak szach-mat, muesli czy kisiel pochodzą z języka arabskiego i stały się częścią języka polskiego, używanego na co dzień.
Jednakże, wpływ języka arabskiego na język polski jest ograniczony w porównaniu do innych języków, takich jak łacina czy niemiecki. W Polsce język arabski nie jest tak powszechnie używany jak w niektórych innych krajach, a kontakty kulturowe między Polską a krajami arabskimi są stosunkowo niewielkie w porównaniu z innymi regionami świata.
Pułapki językowe w tłumaczeniu z języka arabskiego na polski
Zdarza się, że intuicja podpowiada komuś tłumaczenie. które może prowadzić do pomyłek. Takie pomyłki mogą wydawać się śmieszne, ale mogą mieć poważne konsekwencje. Profesjonalny tłumacz zwraca baczną uwagę na słowa, które brzmią podobnie w dwóch językach, ale posiadają odmienne znaczenia, take jak przykłady poniżej.
|
Słowo arabskie |
Prawidłowe tłumaczenie na polski |
Uwaga na błędne tłumaczenie! |
| بالٌ [bāl] | umysł, usposobienie | bal - حفلة راقصة (ḥafla rāqiṣa) |
| بنان [banān] | koniuszki palców | banan - موزة (mawza) |
| دارٌ [dār] | dom | dar - هدية (hadiyya) |
| دالٌ [dāl] | dal (nazwa jednej z liter arabskich) | dal - بُعْدٌ (bu،d) |
| شَفَة [šafa] | warga | szafa - خزانة (ḥizāna) |
| كُرَة [kura] | kula, piłka | kura - دجاجة (dağāğa) |
| ماتَ [māta] | umarł | mata - حصيرة (ḥaṣīra) |
| ناسٌ [nās] | ludzie | nas - ـنا (-nā) |
| نَمْ [nam] | śpij | nam - لَنا (lanā) |
| رانَ [rāna] | zawładnął, opanował | rana - جُرْحٌ (ğurḥ) |
الوقت كالسيف إن لم تقطعه قطعكCiekawe idiomy i powiedzenia w języku arabskim
Warto zwrócić uwagę na idiomy i powiedzenia arabskie, które mogą dać Polakowi fascynujący pogląd na podobieństwa i różnice kulturowe.
|
arabski idiom / powiedzenie |
tłumaczenie dosłowne na polski |
polski odpowiednik |
| إذا تكلمت بكفّة، فتكلم بأخرى | Jeśli mówisz jedną ręką, mów drugą ręką. | Zapoznaj się ze sprawą z różnych stron, zanim wydasz swoją opinię. |
| يا مَن يتكلم بعد الجلسة | Ten, kto mówi po wyjściu. | Ktoś, kto mówi, gdy już jest za późno, aby coś zmienić. |
| الجمل للشاطر والخيل للأمير | Wielbłąd dla sprytnych, a koń dla książąt. | Każdy znajduje swoje miejsce w życiu. |
| القرد في عين أمه غزال | W oczy matki, małpa jest jeleniem. | Matki często postrzegają dzieci w lepszym świetle niż inni. |
| القناعة كنز لا يفنى | Zadowolenie jest skarbem nie do wyczerpania. | Ciesz się z tego co masz. |
| الطيور على أشكالها تقع | Ptaki spadają na ziemię w swoich własnych kształtach. | Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz. |
| الشمس لا تغطى بغطاء | Słońce nie może być zasłonięte zasłoną. | Prawda zawsze wyjdzie na jaw. |
| التكرار يعلّم الحمار | Powtarzanie uczy osła. | Praktyka czyni mistrza. |
| الصدق أصل الجمال | Prawda jest korzeniem piękna. | Piękno pochodzi z wnętrza. |
| الوقت كالسيف إن لم تقطعه قطعك | Czas działa jak miecz, jeśli go nie przetniesz, to cię przetnie. | Nie czekaj z decyzjami, bo czas działa przeciwko tobie. |
| الكلاب العواء لا تعض | Psy, które szczekają, nie gryzą. | Kto dużo mówi, często nie ma wiedzy na dany temat. |
| الماء الراكد يفسد | Stojąca woda psuje się. | Nic dobrego nie wynika z bierności. |
| النملة البيضاء في الثلج | Biały mrówka w śniegu. | Coś niezwykle rzadkiego i trudnego do znalezienia. |
| الأفعى السامة تختبئ في العشب | Jadowity wąż kryje się w trawie. | Czasami największe zagrożenia mogą być najtrudniejsze do zauważenia. |
| البعير الذي يحمل الحمول يجعل صوتاً ولا ينطق بأي شيء | Osioł, który niesie ciężar, wydaje dźwięki, ale nic nie mówi. | Kto ciężko pracuje, nie ma czasu na narzekanie. |
Praktyczny słowniczek polsko - arabski
|
wyrażenie polskie |
wyrażenie arabskie |
|---|---|
|
tak
|
نعم (na’am)
|
|
nie
|
لا (lā)
|
|
proszę
|
لوسمحت (lawsamaḥt)
|
|
dziękuję
|
شُكْراً (shukran)
|
|
przepraszam
|
آسِفٌ (āsif)
|
|
dzień dobry
|
صَبَاحُالْخَيْرِ (ṣabāḥăl-khayr)/مَسَاءُالخَيْرِ (masā’ăl-khayr)
|
|
dobry wieczór
|
مَسَاءُالخَيْرِ (masā’ăl-khayr)
|
|
do widzenia
|
معالسلامة(ma‘aas-salāma)
|
|
dobranoc
|
تِصْبَحْعلىخَيْر (tiṣbaḥ‘alákhayr)
|
|
cześć (na powitanie)
|
مَرْحَباً (marḥaban)
|
|
Jak się masz?
|
كَيْفَحَالُكَ؟(kayfaḥāluka?)
|
|
dobrze
|
بِخَيْرٍ (bikhayr)
|
|
Nazywam się...
|
…إسْمي (ismī…)
|
|
Nie rozumiem
|
أنالاأفهم('anala 'afham)
|
|
Jestem z Polski
|
أنامنبولندا(anāminbūlanda)
|
Bardzo cieszymy się z codziennych życzliwych komentarzy klientów. Potwierdzają one naszą formułę i jak nic innego zachęcają do nieustannego rozwoju, nauki i starań.
Jesteśmy też bardzo dumni, kiedy codzienna praca owocuje prestiżowymi wyróżnieniami światowej klasy. Taką nagrodę otrzymaliśmy niedawno podczas dorocznej gali Association of Translation Companies, jednej z najbardziej prestiżowych organizacji branży językowej na Ziemi. Bardzo dziękujemy!